[Cytadela] Zawini� leniwy przep�yw?

Home

Odszkodowanie za dziurę w drodze

http://www.pas.rochester.edu/~afrank/A105/LectureVII/FG16_003_PCT.gifJaki� czas temu bli�ej nieokre�lony “kto�” (nie pytajcie kto, post�puj�ca skleroza rz�dzi si� swoimi prawami, by�o to jednak w tzw. “rzeczywistym” �wiecie, nie w Sieci) zada� mi na pierwszy rzut oka niezbyt skomplikowane pytanie – dlaczego S�o�ce jest tak niezwykle spokojne i, przez zaskakuj�c� ufno�� chyba w moje wr�biarskie zdolno�ci, kiedy ta niepokoj�co niska aktywno�� przemieni si� w najprawdziwsz� burz�. Pytanie zupe�nie od rzeczy, jednak musia�em zrezygnowany roz�o�y� r�ce – ani na jedno, ani na drugie pytanie odpowiedzi nie zna�em, na swoje usprawiedliwienie mog�em jednak z czystym sumieniem doda�, �e nie by�em w tej niewiedzy odosobniony: prawd� m�wi�c obie kwestie by�y zupe�nie niejasne r�wnie� dla naukowc�w, na kt�rych osi�gni�ciach poniek�d “paso�ytuj�”, publikuj�c tutaj swoj� radosn� tw�rczo��.

Ze wzgl�du na brak jakichkolwiek pewnych informacji w�r�d jajog�owych szybko wytworzy�y si� wrogie obozy – od skrajnych “luzak�w” zapewniaj�cych, �e to po prostu “troch� d�u�szy ni� zwykle” okres niskiej aktywno�ci S�o�ca ni� zazwyczaj, po kt�rym wkr�tce wszystko wr�ci do normalno�ci, przez niezdecydowanych i wahaj�cych si� mi�dzy optymizmem i pesymizmem, po prawdziwych ponurak�w, kt�rzy wieszczyli z zaskakuj�c� pewno�ci� siebie, i� obecne przyd�ugie minimum s�oneczne to pocz�tek czego� znacznie wi�kszego – wieloletniego minimum (podobnego do tzw. minimum Maundera z 17. wieku), kt�re sprowadzi na nas same nieszcz�cia, plagi egipskie oraz zlodowacenie ca�ej planety. Cho� ten zakres jest jednak, po kr�tkim namy�le, jeszcze niepe�ny: je�li pesymist�w nazwa�em powy�ej ponurakami, to tylko fatalistami mog� nazwa� osobnik�w, kt�rzy przekonywali, �e maszyneria s�oneczna, pracuj�ca, co trzeba przyzna�, nieprzerwanie od miliard�w lat, traci wigor i zaczyna si� zacina�, co koniec ko�c�w doprowadzi do niewyobra�alnej katastrofy.

Brak mi elementarnej wiedzy, by tak naprawd� przy��czy� si� do kt�rego� z tych ugrupowa� – przygl�da�em si� do�� spokojnie temu, jak sytuacja si� rozwija, trzymaj�c si� do�� wypo�rodkowanych wizji – ani to zupe�na drobnostka, ani te� najprawdziwszy armagedon. W ko�cu jednak pojawi�o si� �wiate�ko w tym tunelu, kt�re mo�e – cho� niekoniecznie musi, bo m�wimy tylko o hipotezie – rozwia� gromadz�ce si� wok� tematu od wielu miesi�cy w�tpliwo�ci.

Nieraz ju� jak mi si� zdaje pisz�c o S�o�cu o tym wspomina�em, jednak kr�tko dla przypomnienia – jak niemal wszystko we Wszech�wiecie r�wnie� nasza macierzysta gwiazda podlega pewnym okresowym zmianom swego zachowania. W przypadku S�o�ca mowa o tzw. cyklach s�onecznych, czyli zmianach w aktywno�ci gwiazdy, objawiaj�cych si� stopniowym narastaniem zr�nicowanych zjawisk wewn�trz, na powierzchni i w du�ej odleg�o�ci od S�o�ca, by z czasem zacz�� s�abn��, osi�gaj�c minimum, inauguruj�c tym samym rozpocz�cie ca�ego procesu od nowa. Cykl s�oneczny trwa zazwyczaj ok. 11 lat (mierz�c od minimum do minimum), zdarza�y si� jednak cykle zar�wno kr�tsze jak i d�u�sze. W minimum s�onecznym, w kt�rym obecnie si� znajdujemy, a wi�c przed zwi�kszeniem aktywno�ci s�onecznej, S�o�ce wygl�da niezbyt ciekawie – jego powierzchnia wydaje si� by� bardzo jednorodna, brak bowiem na jego powierzchni plam s�onecznych. I w�a�nie brak owych plam, trwaj�cy niezwykle d�ugo w por�wnaniu z poprzednimi cyklami, tak zaniepokoi� niekt�rych.

Frank Hill i Rachel Howe to naukowcy pracuj�cy w ameryka�skim National Solar Observatory (NSO), znajduj�cym si� w Tucson w stanie Arizona. Para badaczy przedstawi�a w ostatnich dniach wyniki swoich bada�, kt�re zdaj� si� sugerowa�, i� na szcz�cie nie mamy zupe�nie czym si� przejmowa� i ju� wkr�tce wszystko wr�ci do normy. Korzystaj�c z do�� nowatorskich rozwi�za� w ramach dziedziny zwanej heliosejsmologi�, w kt�rej wykorzystuje si� technik� zbli�on� do tej, wykorzystywanej przez sejsmolog�w do badania wn�trzno�ci naszej planety, odkryli pewn� zaskakuj�c� prawid�owo��, kt�ra wydaje si� mie� niebagatelny wp�yw na aktywno�� S�o�ca.

S�o�ce to, ujmuj�c to ekstremalnie ogl�dnie, niewyobra�alnie wielka kula, w kt�rej od miliard�w lat kot�uje si� bezustannie ogromna ilo�� gazu. Ogl�daj� gwiazd� z zewn�trz, nie mo�emy niestety zobaczy� bezpo�rednio, co dzieje si� we wn�trzu gwiazdy – opieraj�c si� na wsp�czesnej wiedzy fizyczno-chemicznej mo�emy jednak podejrzewa�, jakie procesy tam przebiegaj�. Heliosejsmologia otwiera tutaj zupe�nie nowe mo�liwo�ci – podobnie jak w przypadku Ziemi ruchy materii wewn�trz S�o�ca wytwarzaj� fale, kt�re podr�uj� po ca�ej gwie�dzie, wprawiaj� w ko�cu gwiazd� w wibracj�, dzi�ki kt�rym S�o�ce przypomina na sw�j spos�b ogromniasty dzwon. R�ne rodzaje tych wibracji pozwalaj� naukowcom wysnuwa� wnioski co do tego, jak owe przep�ywy materii wewn�trz gwiazdy wygl�daj�.

Na tym pomy�le oparli swoje badania pani Howe i pan Hill – obserwuj�c wibracje powierzchni S�o�ca doszli do wniosku, �e jeden z tzw. “jetstream” (strumieni materii?), ogromnych przep�yw�w gazu odbywaj�cych si� pod widoczn� powierzchni� gwiazdy (na g��boko�ci od 1.000 do 7.000 km) mo�e mie� decyduj�ce znaczenie i wywo�ywa� niezwyk�� “apati�” S�o�ca. Przep�yw ten nie jest naukowcom zupe�nie obcy – wiemy, �e rozpoczyna si� w okolicach biegun�w s�onecznych, by tam, w ci�gu d�ugich 17 lat ruszy� w powoln� podr� w stron� r�wnika. Okazuje si� jednak, �e istnieje pewien krytyczny punkt w tej podr�y – przep�yw, zmierzaj�c ku r�wnikowi, posuwa si� �rednio o dziesi�� stopni szeroko�ci heliograficznej w ci�gu dw�ch lat, by w ko�cu osi�gn�� szeroko�� heliograficzn� o warto�ci 22 stopni. Kiedy przep�yw ten dociera do tego miejsca, zaczyna si� dzia� co�, na co wszyscy obecnie czekamy: aktywno�� s�oneczna wzrasta i pojawiaj� si� plamy, zwiastuj�ce rozpoczynaj�cy si� na dobre nowy cykl s�oneczny.

Hill i Howe odkryli, �e obecny przep�yw jest ogromnym leniem w por�wnaniu z poprzednimi – o ile wcze�niejsze przemierza�y odleg�o�� 10 stopni szeroko�ci w ci�gu �rednio dw�ch lat, ten potrzebowa� na takiej samej trasie a� trzy lata. Zdaniem uczonych to w�a�nie jest powodem, �e S�o�ce tak d�ugo jest spokojne – jednocze�nie, dobra to wie��, przep�yw ten jest ju� bardzo blisko wspomnianej warto�ci krytycznej 22 stopni – oznacza to tyle, �e ju� wkr�tce S�o�ce si� musi obudzi� i wszystko b�dzie przebiega�o jak zwykle.

Ciekaw jestem niezmiernie, czy hipoteza uczonych rzeczywi�cie sprawdzi si� w rzeczywisto�ci i czy ju� wkr�tce plamy zaczn� si� mno�y� na powierzchni naszej gwiazdy. Wtedy, jak to zwykle z nami lud�mi bywa, zapomnimy w mgnieniu oka o tym, �e ronili�my krokodyle �zy nad spokojnym S�o�cem, rozpoczn� si� natomiast lamenty co do tego, dlaczego S�o�ce jest a� tak aktywne i dlaczego n�ka nas burzami s�onecznymi, demontuj�c nasze zasilanie energetyczne i utr�caj�c satelity. C�, zadowoleni nigdy do ko�ca by� nie mo�emy…

�r�d�a:

Link 1

Link 2

Link 3

Link 4

Grafika: Model komputerowy aktywno�ci sejsmicznej S�o�ca

�r�d�o grafiki

Credit: University of Rochester
Wy�wietl pe�ny artyku�

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

mizuyashi.htw.pl

Podobne

Template provided by Designs by Darren Opracowanie Marketing w Internecie dla Odszkodowanie za dziurę w drodze