Odszkodowanie za dziurę w drodze
http://2.bp.blogspot.com/_9GHoR-RJLy8/SeAZetUxTuI/AAAAAAAAMA8/hDdoohemIpE/s1600/fascinating.jpgCho szczerze przyznam, e najgorliwszym pod socem fanem
uniwersum ‶Star Trek” nie jestem (wol od niego mimo wszystko baniowy kosmos
‼Gwiezdnych wojen”), to nie oznacza to wcale, e niezwyka wizja witej pamici
Gene Roddenberry’ego jest mi zupenie obca – trudn do oszacowania ze wzgldu na moj sab pami seri filmw kinowych (o malejcej regularnie z kad czci sagi jakoci, cho chlubnym wyjtkiem jest ostatnia cz z 2009 roku pod tytuem po prostu
‼Star Trek”, ktr to nawet zobaczyem z on w kinie ku jej i mojej niekamanej uciesze) widziaem, a jake, swego czasu w wieku nastoletnim ledziem rwnie z zapamitaniem serial
‼Star Trek: Nastpne pokolenie” z niezapomnianym
Patrickiem Stewartem, grajcym kapitalnego
kapitana-ysola Jean-Luc’a Picarda. Co prawda czasy si zmieniaj i obecnie bardziej interesuje mnie pierwsza kultowa odsona serialu
‼Star Trek: The Original Series” z lat szedziesitych minionego wieku – jako produkcja o ogromnym potencjale ‼rozweselajcym” (kto nie zna ten gapa i niech zobaczy choby ten arcygenialny, jesli nie najlepszy w ogle,
moment serii), jednak i tak trzeba sprawiedliwie przyzna, e obok mrocznych wizji
Dartha Vadera i szlachetnej postawy
rycerzy Jedi to wiat Star Treka wanie zdoby najwiksz popularno wrd fanw kinowo-telewizyjnego science-fiction.
Trudno si wic dziwi, e jako niedoszy
‼Trekkie” z niemaym zainteresowaniem wczytaem si w artyku, ktry pojawi si na amach
portalu Space.com. W artykule tym autor donosi o niejakim Williamie Edelsteinie, fizyku z Johns Hopkins University (Baltimore, USA), ktry podczas konferencji
Amerykaskiego Towarzystwa Fizycznego (American Physical Society), odbywajcej si w Waszyngtonie 13-tego lutego, zaprezentowa wyniki swego cokolwiek frapujcego aczkolwiek kontrowersyjnego – o czym pniej – opracowania. Edelstein zaprezentowa suchaczom w pierwszej kolejnoci kultowy fragment kadego chyba z filmw ‼Star Trek”:
kapitana Kirka rozkazujcego
Scotty’emu wejcie w
prdko ‼warp”. Natychmiast po zademonstrowaniu tego soczystego kawaka filmowej klasyki skomentowa widziane sowami: ‼Well, they’re all dead”.
Dlaczego a tak kiepsko? Dwadziecia lat temu syn Edelsteina postawi mu pozornie bahe pytanie – czy w przestrzeni kosmicznej istnieje co takiego jak tarcie? Edelstein bez namysu odpowiedzia, e tak, przestrze kosmiczna bowiem, mimo i w porwnaniu z warunkami dla nas swojskimi jest niemal idealnie ‼pusta”, to zawiera rednio dwa atomu wodoru na centymetr szecienny, w przypadku poruszajcego si ‼czego” atomy te ‼ocieraj si” wic o ‼to”. Bardzo to niewielkie zagszczenie atomw i w przypadku teoretycznych pojazdw, poruszajcych si z maymi prdkociami, nie gra adnej roli, jednak w przypadku prdkoci relatywistycznych ju jak najbardziej. Jak si okazuje pytanie to nurtowao Edelsteina przez nastpne dwadziecia lat (miejmy nadziej, e znalaz w midzyczasie jeszcze czas na inne zajcia) a do momentu, gdy w ostatnim czasie – wsplnie z dorosym ju synem – zaj si fachowymi obliczeniami. Na tapet obaj panowie wzili scenariusz, w ktrym statek kosmiczny miaby przeby poow Drogi Mlecznej w czasie 10 lat. Powiecie: niemoliwe, jednak teoretycznie nie mona temu pomysowi nic zarzuci – teoria wzgldnoci mwi w kocu, e w przypadku prdkoci relatywistycznych (czyli bliskich prdkoci wiata w prni) czas ulega znacznemu skrceniu.
Zamy wic, e taki statek Edelstein wraz z synem Arthurem zbudowali i gnaj przez otchanie Galaktyki. Zdaniem Edelsteina taka podr byaby skazana z gry na niepowodzenie – podr przy ‼tylko” 99% prdkoci wiata (cigle za maej, by pokona wspomniany dystans w cigu 10 lat) powodowaaby, e statek kosmiczny byby bombardowany czsteczkami wodoru, ktre raziyby pojazd promieniowaniem przekraczajcym dawk skuteczn 61
siwertw na sekund. Jednostka ta brzmi do egzotycznie i dla mnie – wystarczy powiedzie, e ju dawka 1 siwerta na cay organizm czowieka prowadzi moe do ostrego zespou popromiennego, co najczciej koczy si mierci. Dowiadczenia zaogi na takim statku porwnywalne stayby si wic przeyciom inynierw placwki CERN, ktrzy przypadkowo dostali si pod ‼ostrza”
Wielkiego Zderzacza Hadronw, ‼strzelajcego” do nich wysokoenergetycznymi protonami. Niezalenie od wszystkich innych ‼kopotw” zwizanych z podr kosmiczn promieniowanie to zabioby wszelakie ycie na statku kosmicznym, nie wspominajc o elektronice, ktra padaby rwnie atwo.
Ratunkiem mogyby by tutaj osony przed zabjczym promieniowaniem, problem jednak wcale nie staje si przez to bliszy rozwizania – osony z oowiu, pierwiastka cokolwiek cikiego, musiayby posiada grubo nawet do kilku kilometrw! Biorc pod uwag fakt, e wraz z rosnc prdkoci energia konieczna do przyspieszania obiektu ronie w szalonym tempie, dodatkowe miliony ton (strzelam) z pewnoci nie byyby zbyt ekonomiczne.
Warto tutaj zaznaczy, e rewelacje Edelsteina nie s zbyt oryginalne – o tym, e promieniowanie byoby bardzo kopotliwe w trakcie podry podwietlnych, wiadomo ju od dawna. Kiedy jednak zajrzycie do gorcej dyskusji pod samym artykuem, dojrzycie rwnie sedno problemu: nieporadne wizanie przez Edelsteina czystego science-fiction z faktami naukowymi, przy czym Edelstein wybirczo dobiera zarwno elementy tego pierwszego jak i drugiego. Fizyk twierdzi, e promieniowanie zabioby zaog statku Enterprise, kiedy to kapitan Kirk zleciby Scotty’emu przejcie w ‼warpa”. Ot – pozostajc w wiecie ‼Star Treka” rzecz jasna – to cakowicie nieprawda, gdy o problemie promieniowania myla sam twrca serii, Roddenberry, wyposaajc statek w osony i deflektory, majce za zadanie eliminiowanie takich (i nie tylko) zagroe. Co gorsza jednak Edelstein troch miesza pojcia – napd warp nie ma nic wsplnego z przyspieszaniem statku do prdkoci wietlnej, ba, nie ma nic wsplnego z ruchem jako takim. Z samej definicji napd warp sluy do zakrzywiania przestrzeni – statek Kirka nie przemieszcza si w ‼zwykej” przestrzeni, jedynie napd wytwarza podprzestrzenn bak, ktra przemieszcza si do miejsca przeznaczenia – sam statek nie porusza si w niej wcale. Mona to zauway choby wtedy, gdy Enterprise przechodzi do prdkoci warp – samo przyspieszenie musiaoby z zaogi pozostawi mokre plamy.
Moemy sobie artowa ze ‼Star Treka”, jednak problem ley tak naprawd w tym, e Edelstein jako naukowiec nie do koca przemyla chyba swj referat – skoro ju sigamy do napdu rodem z fantastyki naukowej to trzeba go akceptowa wraz z jego przypadociami, a wic wspomnianymi deflektorami i podprzestrzenn podr. Wtedy przykadanie fizycznych waciwioci rzeczywistego Wszechwiata do takiej technologii mija si z celem – to prawda, e prby przyspieszania statku kosmicznego w naszym wiecie skoczyyby si ugrillowaniem zaogi przez wodr, jednak w naszym wiecie nie istnieje rwnie napd warp jako taki. Prezentacja tematu przez Edelsteina pozostawia pewien niesmak, gdy brak w niej naukowej konsekwencji.
rdo:
Link 1Zdjcie: Hm…
rdo zdjciaCredit: locustsandhoney.blogspot.com
Wywietl peny artyku
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plmizuyashi.htw.pl