Odszkodowanie za dziurÄ™ w drodze
TELESKOP TA£ 100RS cz. I
Wprowadzenie
Jest to pierwsza publiczna recenzja sprzêtu astronomicznego w moim wykonaniu, wiêc proszê o konstruktywn± krytykê. Wobec braku przygotowania technicznego i mat-fiz, przyj±³em koncepcjê recenzji opisowej, to jest oddaj±cej wra¿enia z obserwacji i z u¿ywania sprzêtu.
Recenzja dotyczy teleskopu Ta³ 100RS, który jest typowym refraktorem achromatycznym. ¦rednica obiektywu 100mm, ogniskowa 1000mm.
Na wiêkszo¶æ moich spostrze¿eñ nale¿y wzi±æ poprawkê, ¿e obserwacje prowadzê zasadniczo w warunkach miejskich, zasiêg go³ym okiem przeciêtnie ok. 4,6 mag.
Na potrzeby recenzji przyj±³em nazwanie teleskopu TA£, gdy¿ sam tak o nim mówiê, choæ widzê, ¿e popularne jest tak¿e brzmienie TAL, które wydaje mi siê niezbyt polskie i trudniejsze do wymówienia, wiêc je odrzucam. Nie o kwestie semantyczne tu zreszt± chodzi.
Maj±c na wzglêdzie, ¿e okulary maj± zazwyczaj nieco inn± ogniskow± ni¿ podawana, powiêkszenia nale¿y traktowaæ, jako okre¶lenia poszczególnych okularów. I tak np. 155x to SP 6,3mm, 40x to SP 25mm, 125x to zoom soligor 8mm i tak dalej.
Zakup teleskopu
Teleskop Ta³ 100 RS kupi³em w lutym 2003 roku. Zosta³ on zamówiony faxem w firmie Himpol (obecnie Delta Opticals). Teleskop zosta³ dorêczony dwa dni po z³o¿eniu zamówienia przez firmê kuriersk±. Kurier umówi³ siê ze mn± telefonicznie i przywióz³ teleskop punktualnie. Teleskop, monta¿ i statyw spakowane by³y w jednej du¿ej paczce o d³ugo¶ci oko³o 1,5m. Opakowanie do transportu solidne. W przesy³ce znajdowa³y siê wszystkie elementy bez ¿adnych uszkodzeñ. Do zestawu jest do³±czona instrukcja w j. polskim.
W z³o¿eniu teleskopu pomaga³ mi Piotr Zas³ona, na którym najwiêksze wra¿enie z zestawu zrobi³ okular SP 25mm (to dlatego ¿e wtedy nie mia³ jeszcze Naglerów).
Pierwsze obserwacje
Chrzest bojowy teleskop przeszed³ 10.02.2003. Nad ranem obserwowa³em Jowisza. Warunki do obserwacji nie by³y dobre. Planeta znajdowa³a siê nisko, niebo by³o lekko zachmurzone. Przy powiêkszeniu 40x (okular SP 25mm) wyra¼nie widoczne by³y dwa pasy, które mia³y podobne natê¿enie jasno¶ci (1:1). Potem u¿y³em okularu SP 6,3 mm ale by³o to niecelowe, gdy¿ z uwagi na niedobre warunki obserwacyjne tylko pogorszy³ obraz.
Pierwsze wra¿enia z obserwacji nowym teleskopem wykazuj± sygnalizowan± s³ab± stronê tego sprzêtu, to jest stabilno¶æ. W zakresie optyki trudno co¶ powiedzieæ z uwagi na fakt, i¿ warunki by³y s³abe. Mimo wszystko by³em nieco rozczarowany.
Kolejnego dnia wieczorem skierowa³em lunetê na Saturna. Pier¶cieñ by³ wyra¼nie widoczny, jednak przerwy Cassiniego nie dostrzeg³em. Obok planety widzia³em 3 ksiê¿yce. Potem pokaza³ siê Ksiê¿yc. Tu refraktor pokaza³ swoje mo¿liwo¶ci. Obraz tarczy by³ bardzo wyra¼ny, widoczne by³y ró¿ne szczegó³y, zw³aszcza przy terminatorze, jednak nie identyfikowa³em ich. W tym zakresie refraktor potwierdzi³ swoje mo¿liwo¶ci, a zw³aszcza bardzo dobre wykonanie optyki.
Kolejne obserwacje prowadzi³em z kolegami w Marszowicach pod Wroc³awiem. Znowu ³adne obrazy, ale stabilno¶æ konstrukcji s³aba. Przy ka¿dej próbie regulowania ostro¶ci teleskop dr¿a³, a przy wiêkszych powiêkszeniach obraz szybko ucieka³, zanim monta¿ siê usztywnia³. By³o to mocno irytuj±ce.
Pierwsze wra¿enia z obserwacji nie by³y zatem zbyt zachêcaj±ce, gdy¿ mimo bardzo dobrej optyki, oryginalny monta¿ psu³ komfort obserwacji. Okular SP 25mm daje ³adne ostre obrazy, czego nie da siê niestety powiedzieæ o okularze SP 6,3mm. Oczywistym dla mnie by³o, ¿e teleskop wymaga liftingu i zakupu nowych akcesoriów, by wyeliminowaæ s³abe strony standardowego zestawu.
Dalsze obserwacje
W lutym obserwowa³em g³ównie Saturna. Przy dobrych warunkach na tarczy widoczny by³ pas równikowy, ksiê¿yce oraz przy powiêkszeniu 155x czasem przerwa Cassiniego.
W kolejnych miesi±cach obserwowa³em Jowisza. Z okularem SP 6,3mm widoczne dwa pasy równikowe, rzadko jeszcze inne. Zdarzy³o mi siê widzieæ cieñ ksiê¿yca na tarczy, ale WCP tym okularem nigdy nie widzia³em.
Zdecydowanym krokiem naprzód w obserwacjach planet by³ zakup okularu zoom marki Soligor 8-24mm. Dziêki temu okularowi na Jowiszu zacz±³em dostrzegaæ WCP (niekiedy do¶æ wyra¼nie), za¶ na Saturnie przerwê Cassiniego, która widoczna by³a niemal zawsze przy powiêkszeniu 125x, a czêsto ju¿ przy 82x (zoom 12mm).
Wiosn± w mie¶cie uda³o mi siê przy bardzo dobrych warunkach miejskich dostrzec gwiazdê 11,4 mag, za¶ ¶redni zasiêg to 11,0 mag.
Prawdziwy test teleskop przeszed³ jednak w Jod³owie 24.05.2003. Leszek Jêdrzejowski postawi³ teleskop na monta¿u Soligora i pod³±czy³ do niego prowadzenie oraz system go to. Po pod³±czeniu Ta³a do prowadzenia komputerem, odnalezienie ka¿dego obiektu by³o ju¿ wyj±tkowo proste. System go-to bez problemu naprowadza³ teleskop na poszczególne obiekty umiejscawiaj±c je w centrum pola widzenia. Zdumiony by³em, ¿e w refraktorze f/10 galaktyki by³y ca³kiem dobrze widoczne. Chyba Leszek te¿ by³ zdziwiony, bo nie móg³ uwierzyæ, ¿e widaæ M96 o jasno¶ci 10,5 mag. Galaktyka jednak pojawi³a siê w postaci delikatnej mgie³ki. Nastêpnie system naprowadzi³ refraktor na M81 i M82, które równie¿ by³y bezproblemowo i ³adnie widoczne. Potem przestawili¶my Ta³a na M51. Dalej ogl±dali¶my M58, M60, M63, M94, M106, M81 i M82. Niektóre z obserwowanych obiektów mg³awicowych mia³y jasno¶æ 9-10 wielko¶ci. Przyznam, ¿e byli¶my zdumieni mo¿liwo¶ciami refraktora w zakresie Deep Space.
TA£ 100 RS - RECENZJA cz. II
Monta¿ Soligor oraz prowadzenie teleskopu
Prze³omem w u¿ywaniu Ta³a okaza³o siê nabycie monta¿u Soligora, do którego zosta³ dorobiony napêd w obydwu osiach umo¿liwiaj±cy tak prowadzenie obiektu w kilku prêdko¶ciach z pilota, jak i stosowanie systemu go to.
Wieczorem 7.06.2003 mia³em okazjê po raz pierwszy przetestowaæ nowy monta¿ do teleskopu. Pierwsz± nieoczekiwan± trudno¶æ sprawi³ fakt, ¿e z mojego balkonu nie widaæ gwiazdy polarnej. W zwi±zku z tym monta¿ ustawiony zosta³ nieco na oko.
Najpierw ustawi³em teleskop z w³±czonym prowadzeniem na Jowisza. Powiêkszenie 125x (zoom 8mm). Od razu poczu³em ró¿nicê w komforcie obserwacji. Przy tym powiêkszeniu obraz (bez prowadzenia) ucieka³ szybko z pola widzenia. Teraz mog³em cieszyæ siê widokiem tarczy bez ¿adnego manipulowania mikroruchami i czekania a¿ ustan± drgania. Wyra¼nie widoczna struktura pasów, chocia¿ nie by³o WCP ani ¿adnego cienia na tarczy. Przy prowadzeniu, wyra¼nie widoczna tak¿e aberracja w postaci fioletowej obwódki. Byæ mo¿e wcze¶niej mi nie przeszkadza³a z uwagi na to, ¿e obraz tak szybko ucieka³. Przy tym powiêkszeniu i pobie¿nym ustawieniu monta¿u, Jowisz widoczny w polu widzenia 20 minut.
Zastosowanie prowadzenia umo¿liwi³o obserwowanie obiektów przy du¿ym powiêkszeniu, zw³aszcza planet. Po odpowiednim ustawieniu monta¿u na gwiazdê polarn±, prowadzenie otrzymuje obiekt w polu widzenia nawet w okularze 12mm co najmniej godzinê, co pokaza³y ostatnie obserwacje Marsa.
Marsa obserwowa³em Ta³em wy³±cznie z miasta. Przy u¿yciu okularu 8mm zoom soligor planeta ukazuje siê w ca³ej krasie. Wyra¼nie widoczna czapa polarna i kontynenty. Pocz±tkowo czapa widoczna by³a nawet przy powiêkszeniu 40x, lecz wraz z nastawaniem lata na Marsie, konieczne sta³o siê u¿ywanie wiêkszych powiêkszeñ, obecnie 80x.
W obserwacjach Marsa przeszkadza wyra¼na aberracja, spowodowana du¿± jasno¶ci± planety.
Konkluzje
Niemal siedmiomiesiêczne obserwacje pozwalaj± ju¿ na wyci±gniêcie pewnych wniosków.
Niew±tpliwym atutem Ta³a jest optyka. Teleskop daje bardzo dobre obrazy. £adnie widoczne szczegó³y na planetach i na Ksiê¿ycu. Pod ciemnym górskim niebem widoczne równie¿ obiekty DS. ¦redni zasiêg teleskopu to niemal 11 mag. Rozdzielczo¶æ Rozdzielczo¶æ dobrych warunkach 2”. Epsilony Lutni widoczne przy powiêkszeniu 125x, a wyra¼nie przy powiêkszeniu 170x. Jak chodzi o obserwacje planet uwa¿am, ¿e najlepsze efekty daje zoom soligor 8mm czyli powiêkszenie 125x. Bardzo rzadko powiêkszenie 250x (czyli z barlowem) dawa³o lepszy obraz.
Jak chodzi o oryginalny monta¿ to jest to nieporozumienie. Teleskop jest niestabilny, dr¿y przy ka¿dym dotkniêciu. Nie pozwala on na efektywne wykorzystanie mo¿liwo¶ci refraktora. Dopiero zmiana monta¿u na Soligora i zastosowanie prowadzenia da³o satysfakcjonuj±ce wyniki.
Szukacz, a w³a¶ciwie szukaczyk o wymiarach 6x30mm, z trudem pe³ni swoj± rolê, jakkolwiek daje ostry obraz i nie ma problemów z jego skolimowaniem z obrazem w okularze teleskopu.
W zakresie okularów oferowanych w zestawie pozytywnie oceniam SP 25mm, ale okular SP 6,3mm jest praktycznie bezu¿yteczny. Do obserwacji planet zdecydowanie nale¿y poleciæ zoom lantan. Mia³em równie¿ przyjemno¶æ obserwowania Marsa okularami firmy Nagler – obraz by³ rewelacyjny zw³aszcza po zastosowaniu filtrów.
Zalet± modelu 100RS jest dwucalowy wyci±g. Jednak w zestawie nie ma z³±czki k±towej do dwucalowych okularów i trzeba j± dokupiæ. W marcu zamówi³em do teleskopu z³±czkê Astrokraka na okulary 2 calowe oraz okular dwucalowy 38mm. Stosowanie okularów dwucalowych zwiêkszy³o zdecydowanie komfort obserwacji. Zestaw ten daje bardzo dobre efekty przy obserwacjach gwiazd zmiennych. Sam wyci±g pracuje precyzyjnie, nie jest ani zbyt lu¼ny, ani zbyt oporny.
Uwa¿am, ¿e teleskop Ta³ 100RS to dobry zakup na pocz±tek, zw³aszcza gdy nabywca wykazuje zainteresowanie obserwacjami planet. Bezwzglêdnie koniecznym wydaje siê jednak kupienie monta¿u przynajmniej klasy Soligora, najlepiej z prowadzeniem. Nale¿y te¿ rozwa¿yæ mo¿liwo¶æ zakupu samej tuby i oddzielnie monta¿u, co mo¿e pozwoliæ na oszczêdno¶ci.
Po siedmiomiesiêcznych obserwacjach jestem zadowolony z tego teleskopu i z pewno¶ci± nie wykorzysta³em jego wszystkich mo¿liwo¶ci.
Dane techniczne teleskopu
¦rednica obiektywu 100mm
Ogniskowa 1000mm
Szukacz 6x30mm
Wymiary 950x920x1460
Waga zestawu 25kg
No to mamy kolejn± RECENZJÊ niarazie tylko opisow± a nie porównawcz± z innym modelem ale zawsze co¶, mo¿e w Jod³owie skonfrontujemy go z Soligorem 93/100 oraz z Jukonem 100/25-100 w klasie popularnych achromatów oko³o 4 cali :lol:
Skonfrontujemy jak bêdzie mo¿na go przywie¼æ, bo niestety w weekendy muszê dzieciarniê najpierw do te¶ciów odwoziæ i nie ma ju¿ miejsca na refraktor. Chyba ¿e uda siê go do Piotra wsadziæ w co raczej w±tpiê, jak znam jego potrzeby baga¿owe na ka¿dy wyjazd.
Oskar , jak podrzucisz do mnie kompletny refraktor w czwartek przed wyjazdem to napewno go zmieszczê . Ostatecznie pójdzie pod sam dach busa . Mogê potwierdziæ ¿e po tych pierwszych testach wszyscy uczestnicy (Dave , Grzesiek , Oskar i ja ) byli¶my zgodni co do jednego : chybota³ siê na wietrze jak osika . Zmiana monta¿u fabrycznego na Soligora zdecydowanie to poprawi³a .
Ja co prawda nie mam GoTo do mojego monta¿u, ale mój TAL 100 RS to w³a¶ciwie tylko tuba optyczna bo ca³o¶æ jest zamocowana na EQ-5 MEADE. Zreszt± statyw te¿ "zliftingowa³em" odpowiednio masywnym trójnogiem teodolitowym. Ale te oryginalne aluminiowe nogi nie s± z³e tylko troszkê za krótkie bo statyw by³ zaadoptowany od meade'owskiego Newtona.
Ogólnie monta¿ to rzeczywi¶cie najgorsza strona wszystkich TAL'ów. Jednak trzeba zaznaczyæ, o ile ze z³ym monta¿em zawsze mo¿na sobie jako¶ poradziæ o tyle z³ej optyki nie poprawimy. Tu TAL k³adzie cenow± konkurencje na ³opatki. Lecz samych tub optycznych mo¿emy niestety szukaæ tylko na rynku wtórnym. Himpol niestety jest importerem a w³a¶ciwie tylko po¶rednikiem bo wyrwaæ cokolwiek TAL'owskiego poza kompletem jest niemo¿liwo¶ci±. :Cry: :Cry: :Cry: :Cry: :Cry:
Oskarze ! Ile kosztowa³o Ciê goto do Soligora ? Czy to fabryczny sprzêt, czy samoróbka ? Przyznam siê szczerze, ¿e goto chcê zakupiæ ze wzglêdu na trudno¶ci z manualnym znalezieniem obiektów na niebie.
Pozdrawiam
Tomasz
Tomasz!
system go to zosta³ zamontowany i wykonany przez Leszka Jêdrzejewskiego, sta³ego bywalca naszego forum. To z nim musisz siê skontaktowaæ w sprawie ceny i innych szczegó³ów.
Przyznam, ¿e tylko raz porz±dnie z niego korzysta³em, bo wolê szukaæ samemu obiektów. I Tobie te¿ to gor±co polecam! W zasadzie z got o korzystamy na wyjazdach do Jod³owa, ¿eby zobaczyæ w ci±gu nocy w górskich warunkach jak najwiêcej obiektów.
Ja jestem na etapie manualnego poznawania nieba w zakresie e-mek i bardzo mnie cieszy jak co¶ samemu odnajdê.
Do Martlea i innych posiadaczy LXD-500. Znalazlem w sieci oryginalny napêd (drivery w dówch osiach) do tego montazu:
http://www.bhphotovi...u=202934&is=REG
Dziêki Andrzejku. Widzia³em ju¿ t± oferte. W jednej osi 145$, w dwu osiach 195$ + przesy³ka 45,50$ lotnicza lub 60,50$ Global mail. Kurde jak jeszcze c³o dojdzie to mi siê chyba odechce.
Lepiej chyba z Leszkiem pogadaæ. Dla moich zastosowañ wystarczy³ by napêd w jednej osi zupe³nie. Rozmawia³em ze znajomym zegarmistrzem o zastosowaniu napêdu sprê¿ynowego i da³o by siê zrobiæ tylko on jak zreszt± wiêkszo¶æ nie zabardzo ma czas i chêci. :):):)
Kilka miesiêcy temu kupi³em u¿ywanego TALa 100R.
Optykê i mechanikê (wyci±g, z³±czki, redukcje) uwa¿am za przyzwoit±.
Oryginalny monta¿ (na ¶rubach) niestety jest tragiczny, o czym wcze¶niej by³a ju¿ mowa.
Poradzi³em sobie w ten sposób, ¿e odkupi³em od Lotara monta¿ Jego w³asnej konstrukcji z lunetk± biegunow± i napêdem jednej osi i posadowi³em go na drewnianym statywie teodolitowym. Ró¿nica w komforcie obserwacji jest powalaj±ca. W zesz³ym tygodniu pierwszy raz uda³o mi siê przetestowaæ ca³y zestaw. Krótko mówi±c - jestem pod wra¿eniem.
Muszê przyznaæ, ¿e monta¿ jest niesamowicie sztywny i stabilny. Wydaje mi siê, ¿e spokojnie utrzyma i poprowadzi Newtona 250, a mo¿e nawet 300.
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plmizuyashi.htw.pl