Sferometr - nieoceniony przyrz�d w Pracowni Optycznej

Home

Odszkodowanie za dziurę w drodze

Wykonuj�c zwierciad�o do teleskopu, musimy w p�ycie szklanej, kt�ra b�dzie zwierciad�em, wyszlifowa� wg��bienie, kt�rego warto�� wyra�a si� wzorem:

h = D2/(16*f) gdzie h = wg��bienie (strza�ka), D = �rednica zwierciad�a, f = ogniskowa.

Dla teleskopu Newtona o �rednicy 150 mm i za�o�onej ogniskowej 150 cm strza�ka wynosi 0.94 mm. Ale dla teleskopu 250 mm i tej samej ogniskowej, strza�ka wyniesie ju� 2.60 mm. Aby podczas szlifowania nie pope�ni� b��du w ocenie wyszlifowanego wg��bienia i nie otrzyma� teleskopu, kt�rego zwierciad�o b�dzie na naszym balkonie, ale okular u s�siada pi�tro wy�ej... :ha:, musimy kontrolowa� warto�� tego wg��bienia. Kiedy szlifujemy najgrubszymi proszkami, a powierzchnia zwierciad�a jest "szorstka", naj�atwiej obliczy� rzeczywist� wielko�� wg��bienia korzystaj�c z dw�ch suwmiarek (albo jednej, je�li mamy jeszcze jak�� prost� i sztywn� lini�). Po prostu mierzymy suwmiarka t� warto�� - zwykle do 0.1 mm. Taka dok�adno�� pomiaru przy zwierciadle 150 mm daje znajomo�� ogniskowej zwierciad�a do ok. 10%, czyli mo�emy pope�ni� b��d rz�du 15 cm. Czym mniejsze zwierciad�o i d�u�sza ogniskowa, tym wi�kszy b��d pope�niamy korzystaj�c z tej metody pomiaru wg��bienia.
Je�li chcemy otrzyma� zwierciad�o, kt�rego ogniskowa nie powinna si� r�ni� o kilka cm od za�o�onej, musimy podczas szlifowania drobniejszymi proszkami skorzysta� z innej metody pomiaru.

I tu nieoceniony jest sferometr - przyrz�d do pomiaru krzywizny soczewki (lub zwierciad�a).
Na poni�szym zdj�ciu przedstawiam taki przyrz�d znajduj�cy si� na stanie Pracowni Optycznej Oddzia�u PTMA w Warszawie.

http://members.chello.pl/r.fangor/sferometr.jpg

Sk�ada si� z d�ugiej, bardzo dok�adnie wykonanej, �ruby mikrometrycznej o skoku wynosz�cym na og� 0.5 mm. W dolnej cz�ci s� trzy, ostro zako�czone "n�ki", tworz�ce dok�adnie tr�jk�t r�wnoboczny, a odleg�o�ci n�ek od osi przyrz�du (�ruby) s� znane z du�� dok�adno�ci�. W g�rnej cz�ci przyrz�du, na �rubie, jest zainstalowana tarcza ze skal� od 0 do 500. Zatem zmiana pozycji �ruby o jedn� dzia�k� daje w rezultacie wysuniecie jej (lub cofni�cie) o zaledwie 0.001 mm !!
Aby zmierzy� wg��bienie zwierciad�a, najpierw stawiamy sferometr na p�askie p�ycie (mo�e by� szklanej). Dop�ki sferometr spoczywa na trzech skrajnych n�kach, stoi bardzo stabilnie. Ale gdy zaczniemy wkr�ca� �rub� (z tarcz�), w pewnym momencie �rodkowa n�ka dotknie zwierciad�a i sferometr straci stabiln� pozycj�, zacznie si� kiwa� lub przekr�ca�. W tym momencie ustawiamy zerujemy wskazania tarczy. Nast�pnie stawiamy sferometr na powierzchni zwierciad�a (po �rodku) i powtarzamy pomiar. W rezultacie otrzymamy warto�� wg��bienia - ale nie w odniesieniu do ca�ego zwierciad�a, ale rozstawu n�ek (np. s� ustawione w odleg�o�ci 50 mm od �rodka �ruby. W ten spos�b mo�na obliczy� ogniskow� zwierciad�a z du�� ogniskow� - teoretycznie nawet do 1-3 mm. Sferometr jest wr�cz niezb�dny do wykonania wt�rnych zwierciade�ek hiperbolicznych (niewielkich gabarytowo), stosowanych w teleskopie Cassegraina.
Wykonuj�c dwa zwierciad�a o �rednicy 250 mm i za�o�onej ogniskowej 1600 mm otrzyma�em w praktyce ogniskowe obu zwierciade� po 1590 mm i r�ni�ce si� ogniskowymi mi�dzy sob� o ok. 5 mm.

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

mizuyashi.htw.pl

Podobne

Template provided by Designs by Darren Opracowanie Marketing w Internecie dla Odszkodowanie za dziurę w drodze