Odszkodowanie za dziurÄ™ w drodze
Moje pytanie nie jest zapewne niczym intryguj±cym Was ale jednak po ca³onocnej dyskusji z Dawidem w Jachrance zwracam siê o pomoc do fachowców. Zak³adamy, ¿e w naszej galaktyce wybucha supernowa. Jak wiadomo wydziela ona ogromne promieniowanie niezdrowe czy raczej zabójcze dla ludzi (chyba gamma?). W zwi±zku z tym mam pytania, na które nie znam odpowiedzi:
1) w jakiej odleg³o¶ci od nas wystarczy wybuch supernowej, ¿eby zniszczyæ ¿ycie na Ziemii?
2) czy to promieniowanie niszcz±ce nasze organizmy rozprzestrzenia siê z prêdko¶ci± ¶wiat³a, czy te¿ wolniej oraz czy w pewnym momencie przestaje ju¿ tak zabójczo dzia³aæ,
3) jaka jest energia takiej supernowej, bo przecie¿ zdarza siê, ¿e ¶wieci ja¶niej ni¿ ca³a galaktyka - czy oznacza to, ¿e ma wiêksz± ennergiê ni¿ wszystkie pozosta³e gwiazdy galaktyki, czy jest to za³o¿enie fa³szywe?
Takie widzicie problemy gryz± laików. Mamy z Dawidem swoje teorie, ale chcia³bym pos³uchaæ ekspertów.
PS. Je¿eli wtr±ci³em siê z jakim¶ prostym pytaniem to i tak nie przepraszam, gdy¿ mnie to intryguje.
Oskarze Supernowa to piêkne i gro¼ne zjawisko ale aby odpowiedzieæ na wszystkie twoje pytania trzeba by napisaæ 300 stronicow± ksiazkê, mo¿e sam poszukasz w literaturze tematu trochê danych na ten temat i zapytasz o to czego nie zrozumia³e¶ lub nie znalaz³e¶ powiedzmy po miesi±cu poszukiwañ literaturowych ;)
A my¶la³em, ¿e wszystko wiecie ::) . Jednak Janusz liczê na lepsze odpowiedzi.
To zadaj lepsze pytania, to bêdzie ju¿ po³owa sukcesu w odpowiedzi na nie ;D ;D ;D
Albo inaczej, gdybym Ci odpowiedzia³ wprost to nie poszukasz w literaturze i bêdziesz ubo¿szy o setki innych przy okazji przeczytanych informacji na ten temat ???
Dobra tacy¶cie eksperci, tak?
Jest w majowym S&T artyku³ o supernowych w naszej galaktyce. Jak nie chcecie mi pomóc, to sam sobie przeczytam :P, ale potem mo¿e co¶ napisze.
Witaj!
na 1 pytanie trudno cokolwiek odpowiedzieæ, w sumie mo¿na to interpretowaæ ¿e chodzi o zabicie chocia¿by samego ¿ycia przez promieniowanie gamma lub od samego "podmuchu" na pocz±tku prêdko¶ci rozchodzenia sie otoczki to rz±d 10000 km/s ale to drugie zapewne mia³o by miejsce w przypadku wybuchu S³oñca, na 1 to tak jak napisa³ Janusz mo¿na pisaæ ksi±¿kê, zale¿y to od wielu czynników których pewnie sami wszystkich nie potrafimy wymieniæ. g³ównym czynnikiem który mo¿e nam zaszkodziæ to wysokoenergetyczne promieniowanie gamma które wytworzone jest w konsekwencji braku wewnêtrznych ¼róde³ energii w j±drze => powoduje jego kurczenie, czemu towarzyszy wzrost temperatury. Gdy wzrasta ona do oko³o 5*10^9-10^10 K kwanty promieniowania elektromagnetycznego rozpoczynaj± fotodezintegracjê j±der ¿elaza w reakcjach 56Fe+'Gamma' ->13 4He+4n
, 4He+'gamma'->2p+2n wszystko to dzieje sie w przeci±gu 0,1 sekundy. rekacje zapisa³em tylko dlatego ¿eby pokazaæ ¿e jest to dla ma³ego grona cz±stek które przybieraj± odpowiednio mno¿nik w zale¿no¶ci od ich ilo¶ci czyli generalnie intensywno¶æ zale¿y od masy takiego obiektu.
2. Ka¿de promieniowanie porusza sie z prêdko¶ci± równ± przys³owiowej prêdko¶ci ¶wiat³a w danym o¶rodku - ¶wiat³o to te¿ promieniowanie!, oczywi¶cie przestaje, porównajmy b³ysk gamma do wybuchu bobmy atomowej w hiroszimie, to taki ma³y b³ysk gamma :) ale u nas ju¿ nikogo nie napomieniowa³o, wszystko dlatego ¿e: ogólny strumieñ jest sta³y je¶li chodzi o ca³± sferê rozchodzenia, je¶li we¼miemy sobie jakie¶ pole na sferze d(omega) - jaki¶ ma³y k±t bry³owy to mamy spadek strumienia z kwadratem odleg³o¶ci, tak wiêc je¶li by¶my mieli granicê bezpieczeñstwa promieniowania i natê¿enie ¼ród³a to mo¿na bez problemu obliczyæ bezpieczn± odleg³o¶æ.
3. nie jest fa³szywe ¿e przewy¿sza w jasno¶ci czasem i ca³± galaktykê (w maksimum absolutna-oko³o -20mag)ale fa³szywe ¿e ma wiêksz± energiê od niej ca³ej, to pomylenie pojêæ, we wszech¶wiecie mamy zasadê zachowania energii, supernowa to zwyk³± gwiazda czyli musi mieæ takiego rzêdu zasób energii, ona poprostu w bardzo krótkim czasie j± wyzwala, je¶li Ciê to interesuje: typ SN Ia - 10^44 J (Joula), SN Ib - 10^51 J, SN II jak poprzednia.
pozdrawiam
howx
ps. a expertów to u nas chyba nie ma :( ale robimy wszystko ¿eby siê nimi staæ!!
aaahh i zapomnia³em poleciæ :
http://search.astron...q=b%B3ysk+gammapozdrawiam
howx
Dzieki HOWX za po¶wiêcenie czasu na odpowiedzi dla Oscara, jak widaæ si³a tego forum jest sum± si³ wszystkich nas razem i z osobna, to naprawdê cieszy
Co Oskarze trudno sobie wyobraziæ ¿e supernowa podczas krótkiego czasu swojego istnienia ¶wieci ja¶niej ni¿ 200 miliardów pozosta³ych gwiazd razem wziêtych w ca³ej du¿ej Galktyce jak choæby nasza ???
Tak koñczy ¿ywot przeciêtna gwiazda a wyobra¼ sobie jak± energiê wyzwala podczas wybuchu supermasywna gwiazda o masie ponad 300 mas S³oñca która jest prawdopodobnie rzadkim, nawet w skali kosmicznej zjawiskiem Hipernowej, otó¿ taki armagedon nie pozostawia po sobie nawet czarnej dziury a wiêkszo¶æ energi uwolnionej podczas tych njsilniejszych znanych nam w kosmosie eksplozji rozchodzi sie promieni¶cie z miejsca wybuchu i starylizuje ¿ycie w lokalnej gromadzie galaktyk a nie jakie¶ tam skromne1000 lat ¶wietlnych wokó³ !!! (otoczka SN wychamowywuje z regu³y w odleg³o¶ci kilkuset lat ¶wietlnych od miejsca wybuchu tak ¿e Betelgeuza nam nie zagraza bezpo¶rednio podmuchem)
Tej skali b³yski gamma obserwowane na krawêdzi obserwowalnego wszech¶wiata s± nawet zagro¿eniem z kilku mld lat ¶witlnych dla pracuj±cyh w otwartej przestrzeni kosmonautów, nie os³oniêtych p³aszczem ziemskiej atmosfery, gro¿±c im powa¿nym napromieniowaniem cia³a !!!
Przy niej Supernowe niezale¿nie od ich typu s± tylko kosmicznym czkniêciem w jakiej¶ tam galaktyce
My zreszt± jeste¶my cali z materi poczêtej w tych gwiezdnych czkaniach po gwiezdnej uczcie "palenia" wodoru, tak tak jeste¶my odpadkami z Pañskiego sto³u od stop do g³ów ;D ;D ;D
Dziêki Marcin (Howx)! Przyznam, ¿e na Ciebie liczy³em najbardziej. No i zdopingowa³e¶ Janusza do lepszych odpowiedzi. Maj±c tak± wiedzê mogê poczytaæ ten artyku³ ze Sky zw³aszcza, ¿e jest raczej prosty bez ¿adnych szaleñstw mat-fiz. W³a¶nie Januszu, Dawid mówi³ o tej sterylizacji gormady galaktyk, a ja poddawa³em to w w±tpliwo¶æ. Rozmawiali¶my jednak (z Dawidem) o supernowych, a nie o hipernowych.
Czy rzeczywi¶cie mo¿na wyodrêbniæ takie pojêcie?
To ju¿ problem dla semantyków :) :D ;D
dziêki Oskar, ale m±dry jestem bo mi ksi±¿kê po¿yczy³e¶ ;)
Janusz WROTE:
>otoczka SN wychamowywuje z regu³y w odleg³o¶ci >kilkuset lat ¶wietlnych od miejsca wybuchu tak ¿e >Betelgeuza nam nie zagraza bezpo¶rednio podmuchem
175 ly. do Alpha Ori wiêc co najwy¿ej bêdziemy mieli 40 stopniow± mg³awicê na niebosk³onie ;) bardziej nieprzyjene prze¿yæ b³ysk Gamma w takiej odleg³o¶ci...
>rozchodzi sie promieni¶cie z miejsca wybuchu i >starylizuje ¿ycie w lokalnej gromadzie galaktyk a nie >jakie¶ tam skromne1000 lat ¶wietlnych wokó³ !!!
no to nie¼le daje popaliæ, taka gwiazda musia³a by potwornie szybko ewoluowaæ, to prawda czy tylko hipotetyczny przypadek??
>Tej skali b³yski gamma obserwowane na krawêdzi >obserwowalnego wszech¶wiata s± nawet >zagro¿eniem z kilku mld lat ¶witlnych dla pracuj±cyh w >otwartej przestrzeni kosmonautów, nie os³oniêtych >p³aszczem ziemskiej atmosfery, gro¿±c im powa¿nym >napromieniowaniem cia³a !!!
kurcze niebezpiecznie w tym kosmosie, s³ysza³êm ¿e na ISS s± specjalne komory w pewnym stopniu ograniczaj±ce przep³yw promieni gamma, i jak mamy taki mini b³ysk na S³oñcu to to sie tam chowaj± ale ¿eby podczas b³ysku gamma .. to jeszcze nie s³ysza³em.
kto¶ s³ysza³? z chêci± poczytam.
>My zreszt± jeste¶my cali z materi poczêtej w tych >gwiezdnych czkaniach po gwiezdnej uczcie "palenia" >wodoru, tak tak
oczywi¶cie nie w ka¿dej gwie¼dzie zachodzi reakcja termoj±drowa w której najogólniej rzecz bior±c wodór zamienia sie w hel, s± te¿ m³odsze populacje w których zachodzi reakcja wy¿eszgo rzêdu, nie wiem czy dobrze pamiêtam ale to chyba by³o hel=>wêgiel (tego nie jestem pewny czy akurat wêgiel)
pozdrawiam
howx
no to nie¼le daje popaliæ, taka gwiazda musia³a by potwornie szybko ewoluowaæ, to prawda czy tylko hipotetyczny przypadek??
...kurcze niebezpiecznie w tym kosmosie, s³ysza³êm ¿e na ISS s± specjalne komory w pewnym stopniu ograniczaj±ce przep³yw promieni gamma, i jak mamy taki mini b³ysk na S³oñcu to to sie tam chowaj± ale ¿eby podczas b³ysku gamma .. to jeszcze nie s³ysza³em.
kto¶ s³ysza³? z chêci± poczytam.
...pozdrawiam
howx B³yski Gamma trwaj± w maksimum emisji po kilkana¶cie lub kilkadziesi±t sekund i astronauci nie zd±¿± byæ powiadomieni i udaæ sie do specjalnych pomieszczeñ, to za ma³o czasu i zbytnia loteria zjawiska :(
Najbli¿sze dwie pozosta³o¶ci po Hipernowych mamy w M33 i w jedn± w M82 ale ca³e szczê¶cie stare bo najm³odsz± szacuje sie na 3,5 mld lat.
Tak masywne gwiazdy tworz± siê zapewne tylko przy zderzeniach galaktyk z olbrzymi± zawartosci± gazu a to zachodzi nie czêsto w naszej okolicy, najbli¿sze du¿e zderzenie czeka nas z M31 ale nie pamiêtam za jaki to czas kosmiczny nast±pi ???
Hm... jak hipernowa walnê³a 3,5 mld lat temu w M33 to ¿ycia na Ziemi nie ma ju¿ od jakich¶ 3,22 mld lat? ;)
Na stronie:
http://auger.ifj.edu...celeracja-b.htmznalaz³em na jej dole:
[quote]Wiadomo, ¿e gwiazda jest bardzo niestabilna. Mo¿e ona wybuchn±æ w ka¿dej chwili jako supernowa, lub nawet "hipernowa" - typ eksplozji supernowej, który mo¿e produkowaæ b³ysk gamma. Przy odleg³o¶ci 7000 lat ¶wietlnych
W naszej Galaktyce tak masywne gwiazdy jak kandydatki na hipernowe powybucha³y zanim utworzy³o siê zapewne nasze S³oñce wiêc nie mamy sie z jej strony czego obawiaæ, Eta Carinae ma za ma³± masê i skoñczy ¿ywot jako supernowa albo ju¿ wybuch³a ale dowiemy siê o tym za jaki¶ czas jak jej fotony do nas dolec± z tej odleg³o¶ci ;)
Jak wybuchnie jako Supernowa to osi±gnie jasno¶æ oko³o -17mag i bêdzie ¶wieciæ tak jasno jak 100 Ksiê¿yców w Pe³ni a ¿e bêdzie to obiekt punktowy to bêdzie trzeba mru¿yæ oczy jak przy zerkaniu pod S³oñce;)
Jako punktowe ¼ód³o ¶wiat³a bêdzie rzucaæ cholernie wyra¼ne cienie , czê¶æ ludzi mo¿e wrêcz od tego zbzikowaæ wiêc i tak ich zabije ale w inny sposób ;) ;) ;)
(...)Eta Carinae ma za ma³± masê i skoñczy ¿ywot jako supernowa (...) Janusz, sk±d ta pewno¶æ? Czy opierasz swoj± teoriê tylko na podstawie masy gwiazdy? To jaka musi byæ masa gwiazdy Twoim zdaniem, aby skoñczy³a jak hipernowa? Z tego co pamiêtam to Eta Carinae jest naprawdê wielka, a zdania uczonych na temat jak skoñczy s± podzielone.
Togal Spokojnie przecie¿ piszê" Jak wybuchnie jako supernowa..." czyli nie twierdzê ¿e tak skoñczy tylko tak przypuszczam za naukowcami zreszt± :) :D ;D
Mimo wszstko bêdê tutaj optymist± prognostykiem i stawian na supernow± je¶li to bêdzie hipernowa to nasze stulecia ju¿ s± tutaj policzone :'( :'( :'(
Janusz, je¶li zdanie:
(....)Eta Carinae ma za ma³± masê i skoñczy ¿ywot jako supernowa (...) Znaczy to samo co:
(...) Jak wybuchnie jako supernowa..." (....) to niech Ci bêdzie. ;)
Janusz zwracam honor - du¿o ostatnio o tych hipernowych pisz±. To¿ to potwory nie gwiazdy!
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plmizuyashi.htw.pl