na tropie fal grawitacyjnych... GEO 600 - detektor fal grawitacyjnych

Home

Odszkodowanie za dziurę w drodze

Wszech�wiat w hologramie...

Naukowcy pracuj�cy z hanowerskim wykrywaczem fal grawitacyjnych GEO 600 od wielu miesi�cy zastanawiali si� nad dziwnym szumem, rejestrowanym przez ich urz�dzenie. Teraz Craig Hogan, fizyk z Fermilab, zaproponowa� teori�, kt�ra mo�e oznacza�, i� GEO 600 dokona� najwa�niejszego odkrycia w fizyce w ci�gu ostatnich 50 lat .

Hogan, kt�ry niedawno zosta� dyrektorem Centrum Astrofizyki Cz�stek, uwa�a, �e szum pochodzi z granicy czasoprzestrzeni, z miejsca w kt�rym czas i przestrze� przestaj� by� kontinuum. Poza tym punktem czas i przestrze� tworz� jakby liczne osobne ziarna, zamiast g�adkiej wst�gi. Je�li wyniki uzyskane przez GEO 600 s� tym, co podejrzewam, to wszyscy �yjemy w wielkim kosmicznym hologramie - m�wi Hogan.

http://www.geo600.uni-hannover.de/geo600/site/photos/Summer_97/tubeintrench.jpg

Teoria hologramu dobrze t�umaczy niekt�re paradoksy zwi�zane z czarnymi dziurami czy podstawowymi poj�ciami dotycz�cymi budowy Wszech�wiata. Jednak niekt�rzy naukowcy proponuj� jej rozszerzenie na ca�� rzeczywisto��. Ju� w latach 90. ubieg�ego wieku fizycy Leonard Susskind i noblista Gerard Hooft zasugerowali tak� w�a�nie mo�liwo��. Jednak jej przyj�cie oznacza�oby, �e zgadzamy si� z koncepcj�, i� ca�e nasze codzienne do�wiadczenie to nic innego jak holograficzne odbicie fizycznego procesu zachodz�cego w odleg�ej dwuwymiarowej przestrzeni.

Sk�d jednak Susskind i Hooft wzi�li sw�j pomys�? Pochodzi� on od samego Stephena Hawkinga. W po�owie lat 70. Hawking teoretycznie przewidzia�, �e czarne dziury paruj� i z czasem zanikaj�. To parowanie to tzw. promieniowanie Hawkinga. Problem jednak w tym, �e promieniowanie to nie zawiera �adnych informacji o czarnej dziurze, a wi�c gdy ona wyparuje, wszystkie dane dotycz�ce gwiazdy, z kt�rej czarna dziura powsta�a, s� tracone. To z kolei by�o sprzeczne z szeroko przyj�tym pogl�dem, �e informacja nie mo�e zosta� zniszczona. M�wimy tutaj o paradoksie informacyjnym czarnej dziury.

Jacob Bekenstein z Uniwersytetu Hebrajskiego zaproponowa� nast�pnie rozwi�zanie paradoksu. Mia�o ono polega� na tym, �e entropia czarnej dziury, kt�ra jest synonimem informacji, kt�r� dziura zawiera, jest proporcjonalna do powierzchni jej horyzontu zdarze�. Horyzont zdarze�, to teoretyczny punkt, poza kt�rym nie ma ju� powrotu i wszystko co go przekroczy, jest wch�aniane przez czarn� dziur�.

Na podstawie teorii Hawkinga i Bekensteina, teoretycy stwierdzili, �e mikroskopijne fale kwantowe na horyzoncie zdarze� mog� kodowa� informacje pochodz�ce z czarnej dziury. Oznacza to, �e informacja 3D o gwie�dzie, z kt�rej powsta�a czarna dziura mo�e zosta� zakodowana w dwuwymiarowym horyzoncie zdarze� czarnej dziury. Susskind i Hooft rozszerzyli to na ca�y wszech�wiat. Stwierdzili bowiem, �e ma on r�wnie� sw�j horyzont zdarze� - jest nim miejsce, do kt�rego zd��y� si� rozszerzy� w ci�gu swojego istnienia. Kilku naukowc�w zajmuj�cych si� teori� strun zgadza si� z takim pogl�dem.

Teoria holograficzna jest bardzo poci�gaj�ca dla naukowc�w badaj�cych czas i przestrze�. Teoretycy od dawna przewiduj�, �e w najmniejszej skali dochodzi do zaburze� czasoprzestrzeni i staje si� ona "ziarnista", a nie ci�g�a. Jednak mowa tutaj o skali r�wnej d�ugo�ci Plancka, czyli 10-35 metra. To setki miliard�w miliard�w razy mniej ni� wynosi wielko�� protonu. Innymi s�owy, jest to wielko��, kt�rej nie jeste�my w stanie zaobserwowa�. Jednak teoria holograficzna to zmienia.

Hogan zda� sobie bowiem spraw� z tego, �e je�li wszech�wiat jest hologramem, to mamy do czynienia z czasoprzestrzenn� sfer�, kt�rej powierzchnia nie jest ci�g�a, a ziarnista. Ka�de z "ziaren" ma wielko�� r�wn� d�ugo�ci Plancka i zawiera bit informacji. Jednak, z teorii holograficznej wynika, �e ilo�� informacji zawartej w "ziarnach" na powierzchni musi by� r�wna ilo�ci informacji zawartej w samej sferze. A przecie� wn�trze sfery jest znacznie bardziej pojemne, ni� jej powierzchnia. Ilo�� informacji, kt�ra zmie�ci si� w obu cz�ciach nie mo�e by� wi�c r�wna. Hogan ma jednak pomys� na rozwi�zanie tego problemu. Uwa�a on, �e ilo�� informacji mo�e by� r�wna jedynie w�wczas, gdy "ziarna" tworz�ce wszech�wiat s� znacznie wi�ksze ni� d�ugo�� Plancka. Zdaniem Hogana, ta najmniejsza skala, w kt�rej dochodzi do zaburze� czasoprzestrzeni to nie 10-35 metra, a 10-16 . "Ziarna" tworz�ce nasz wszech�wiat s� zatem wi�ksze, ni� s�dzimy i, co najwa�niejsze, jest to wielko�� dost�pna dla wsp�czesnych instrument�w badawczych .

Ameryka�ski uczony wiedzia�, �e spo�r�d pi�ciu istniej�cych wykrywaczy fal grawitacyjnych, to w�a�nie GEO 600 mo�e by� na tyle czu�y, by potwierdzi� jego teori�. Skontaktowa� si� wi�c z zespo�em naukowc�w pracuj�cych z GEO 600 i przedstawi� im swoje przewidywania. Otrzyma� stamt�d odpowied�, �e w falach �wiat�a o d�ugo�ci od 300 do 1500 herc�w (GEO 600 podczas pracy wykorzystuje laser), pojawia si� szum, kt�rego pochodzenia uczeni nie potrafi� wyja�ni�. W�a�ciwo�ci tego szumu by�y dok�adnie takie, jak przewidywa� Hogan w swojej teorii.

Na razie jednak uczeni powstrzymuj� si� pod formu�owaniem ostatecznych ocen. Sam Hogan m�wi, �e mo�e przecie� istnie� inne �r�d�o szumu, ni� to zgodne z jego teori�. Wykrywacze fal grawitacyjnych s� tak czu�e, �e istnieje wiele �r�de� zak��ce� - przep�ywaj�ce chmury, odleg�y ruch drogowy, ruchy sejsmiczne itp. Na razie naukowcy nie potrafi� wyt�umaczy� pewnego szczeg�lnego szumu, kt�ry pojawia si� w GEO 600. Uczeni planuj� dalsze udoskonalanie instrumentu i kolejne eksperymenty, kt�re, jak maj� nadziej�, pozwoli wyeliminowa� wi�kszo�� tajemniczego szumu. Je�li jednak nadal b�dzie si� on pojawia� tam, gdzie obecnie, teoria Hogana stanie si� jeszcze bardziej prawdopodobna.

Co prawda szum powstaj�cy z zaburze� czasoprzestrzeni mo�e ostatecznie uniemo�liwi� wykrycie fal grawitaczyjnych, ale samo jego odkrycie b�dzie znacznie wa�niejsze ni� odkrycie fal, kt�rych szuka GEO 600.

�r�d�a - http://www.newscientist.com/article/mg2012....html?full=true
http://en.wikipedia.org/wiki/GEO_600
http://en.wikipedia....aphic_Principle
http://www.racjonali...,38/d,7/t,18584

wyszuka�a dla ciekawych
Ori
Ten post by� edytowany przez Ori2711 dnia: 17 March 2009 - 20:41

Otrzyma� stamt�d odpowied�, �e w falach �wiat�a o d�ugo�ci od 300 do 1500 herc�w (GEO 600 podczas pracy wykorzystuje laser), pojawia si� szum, kt�rego pochodzenia uczeni nie potrafi� wyja�ni�
�wietny tekst ale zmieni�bym w powy�szym zdaniu d�ugo�� na cz�stotliwo�� ;)

pozdrawiam

�wietny tekst ale zmieni�bym w powy�szym zdaniu d�ugo�� na cz�stotliwo�� ;)

:Beer: , Ale� Ty dog��bnie to czytasz... :P
Swoj� drog�, to �yjemy w na prawd� ciekawych czasach... istna orgia intelektualna. Mi na wyobra�ni� niesamowicie dzia�a :szczerbaty: .

pozdrawiam
Ori
Ten post by� edytowany przez Ori2711 dnia: 17 March 2009 - 21:51
chyba nie chodzi tu o cz�stotliwo�� lasera bo one pracuj� na zupe�nie innych falach ale raczej o fale grawitacyjne. Ten zakres cz�stotliwo�ci fal grawitacyjnych potrafi� rejestrowa� dzisiejsze detektory

to drobne zastrze�enie nie zmienia faktu, ze tekst jest naprawd� ciekawy :Beer:

pozdrawiam

Z tego co wiem detekcja tzw. fal grawitacyjnych jest i b�dzie d�ugo poza naszym zasi�giem. Problemem jest czu�o�� detektor�w a nie eliminacja zak��ce�. Brakuje ca�ych rz�d�w wielko�ci... :)

Natomiast sama teoria o "zglejowaniu" si� czasoprzestrzeni do osobnych ziaren jest w pewnym sensie kontynuacj� podejmowanych od wielu lat prac polegaj�cych na znalezieniu niewyt�umaczalnego (matematycznie a nie w sensie absorpcji tej wiedzy przez "wyobra�enie sobie" proces�w kwantowych)
zachowania si� cz�stek elementarnych.
Uruchomiono do tego celu wzgl�nie nowe narz�dzie matematyczne zwane geometri� nieprzemienn�. Z za�o�e� tej teorii i z proponowanych przez wielu naukowc�w rozwi�za� coraz wyra�niej wynika, �e wszelkie problemy zwi�zane z takimi paradoksami jak EPR...mog� zosta� do�� atwo rozwi�zane.

Paradoks EPR w wielkim skr�cie my�lowym: mamy do dyspozycji 2 elektrony, je�eli te elektrony kiedykolwiek ze sob� oddzia�ywa�y nie mog� mie� jednakowego spinu. Zak�adamy, �e konkretny atom emituje takie 2 elektrony i podr�uj� one sobie beztrosko w przeciwnych (liniowo) kierunkach.
Za��ny teraz �e oddali�y si� od siebie na naprawd� du�� "kosmiczn�" odleg�o��. Z za�o�e� mechaniki kwantowej wynika, �e nie jeste�my w stanie (zasada nieoznaczono�ci) stwierdzi� (obliczeniowo) �e jeden z takich elektron�w ma konkretny spin. Co to jest spin-darujmy sobie, niewa�ne jest to ...w�asno�� kwantowa :). Mo�emy jedynie stwierdzi� jakie jest prawdopodobienstwo takiego a nie innego spinu. Redukcja prawdopodobie�stwa do pewno�ci polega na pomiarze tej w�asno�ci. A wi�c-przed dokonamiem pomiaru nie wiadomo jaki jesty spin elektronu powiedzmy A. Na czym polega problem? stwierdzaj�c pomiarowo (to jest prawdziwa, fizyczna kreacja tej w�asno�ci) �e elektron A posiada spin "dodatni" WIEMY z ca�� pewno�ci�, �e spin B (znajduj�cy si� na kilka parsek�w od nas) posiajda spis "ujemny" Posiada go FIZYCZNIE. W czym problem? Wg teorii Alberta E. je�eli pomi�dzy 2 uk�adami odniesienia nie ma wi�zi umo�liwiaj�cej wymian� informacji (granic� takiej wymiany jest pr�dko�� wiat�a w pr�ni) to sk�d elektron B "wiedzia�" natychmiast �e ma mie� odwrotny spin do elektronu B. Przypominam �e przed pomiarem nie istnia�y fizycznie okre�lone spiny, wykreowali�my je namacalnie i fizycznie naszym pomiarem.

Geometria nieprzemienna t�umaczy takie zjawiska w skomlikowany matematycznie spos�b, niestrawny dla takich s�aw jak chocia�by S.Hawking i ca�ej plejady wyznawc�w Big Bangu, teorii zwi�zanych z czarnymi dziurami itp. wielkich problem�w. By� mo�e przestawienie my�lenia na tory geometrii nieprzemienej obr�ci�oby w perzyn� znaczn� cz�� naukowego dorobku wielu znanych fizyk�w (sic). Smutne to, ale paradygmaty s� wieczne dop�ki do�wiadczalnie si� ich nie obali. Ateizm naukowy na odw�t...
Po tej pesymistycznej dygresjii...

...wracam do meritum: za�o�eniem geometrii nieprzemiennej jest t�umaczenie wielu zjawisk (w tym rownie� przebiegaj�cych wielkoskalowo i dynamicznie) tzw. re�imem nieprzemiennym. Jednym z wynik�w takiego rozumowania jest to co wielu fizyk�w kwantowych "czuje przez sk�r�"-BRAK ZJAWIKA CZASU na poziomie kwantowym. Mo�na to w przera�liwym skr�cie przet�umaczy� nast�puj�co:
na poziomie kwantowym nie istnieje zjawisko czasu, materia w swojej podstawowej strukturze jest podobna do statycznej zawiesiny w kt�rej reakcje pomi�dzy "ziarnami" zachodz� w spos�b natychmiastowy. Oznacza to kreowanie stan�w materii jedocze�nie w ca�ym wszech�wiecie w jednym wielkim jednocze�nie zmieniaj�cym si� i "sztywnym" na poziomie kwantowym "ciele". W�a�nie-brakuje odniesie� :)...

Nale�y pami�ta� �e m�wimy tu o pot�nym problemie zwi�zanym z absorpcj� nowych teorii fizycznych. Ludzie z regu�y aprobuj� nowe teorie staraj�c si� zr�wna� je do stan�w b�d� zjawisk z jakimi maj� do czynienia na codzie�. Tutaj nie ma CZEGO por�wna�, po prostu je�li teoria si� potwierdzi (a wiele na to wskazuje) to b�dzie to oznacza�o konieczno�� przyj�cia fakt�w, przy czym z ca�� pewno�ci� nie ma mo�liwo�ci prze�o�enia ich na nasze codzienne do�wiadczenia. Mechanika kwantowa to zupe�nie odr�bny zbi�r zasad i wiele wskazuje na to �e nasz codzienny �wiat jest tylko pewnym rodzajem stanu (chocia�by czas bez kt�rego by�my nie istnieli) tej mechaniki. Geometria nieprzemienna stara si� te� t�umaczy� stany pocz�tkowe w chwili tzw. Wielkiego wybuchu jak r�wnie� stan "materii" przed odpaleniem Wszech�wiata. Dla os�b mniej zorientowanych napisz� �e dogmat o tym �e nie mo�emy m�wi� co by�o przed BigBang poniewa� za�amuj� si� tam wszelkie teorie fizyczne nale�y ju� do przesz�o�ci astrofizyki...
Pomimo "zastoju" w �wiecie struktur elementarnych matematyczne dowody oparte o geometri� nieprzemienn� s� w stanie poda� rzowi�zania umo�liwiaj�ce dynamik� nie tylko naszego �wiata ale te� dynamik� na poziomie elementarnym (ciekawostka prawda-jak co� mo�e si� "dzia�" skoro nie ma czasu w kt�rym to "dzianie si�" mog�oby nast�pi�. Nie wolno tych zjawisk i my�lenia o nich po prostu interpolowa� do stan�w zhumanizowanego my�lenia.
Antropocentryzm rz�dzi, to trudne problemy :)

Dodam jeszcze �e ca�e lata zaj�o mechanice kwantowej przebicie si� poprzez panuj�ce w fizyce klasycznej zasady.
Sam Einstein by� przeciwnikiem tej ga��zi wiedzy.
Tak wi�c wiele jeszcze wody w Wi�le up�ynie zanim co� si� zacznie realnie dzia� w tych sprawach...

Pozdrawiam.

Ori g��bokie pok�ony za opracowanie super ciekawe sprawy :)
Ten post by� edytowany przez Lysy dnia: 19 March 2009 - 02:20
Twoja odpowied� bardzo mnie zaintrygowa�a, a szczeg�lnie w/w geometria.
Poszuka�em w sieci i na co si� natkn��em. Okazuje si�, �e prof. M. Heller r�wnie� zajumuje si� t� problematyk�.
M.in cytat po referacie Z. Jacyny-Onyszkiewicza

prof. M. Heller o geometrii nieprzemiennej:
"...
Ot� tw�rc� tej geometrii nieprzemienej jest Alain Connes, francuski matematyk i ta geometria tym r�ni si� od zwyk�ej geometrii, �e nie ma w niej punkt�w ani wielko�ci lokalnych. Jak si� u�yje j� w fizyce, to nie ma przestrzeni, bo nie ma punkt�w i nie ma czasu, bo nie ma chwil. Jest co� zupe�nie aprzestrzennego i ta geometria to opisuje bardzo dobrze. W matematyce to jest ju� dzisiaj pot�ny dzia� matematyki. Je�li za�o�ymy, �e poziom fundamentalny tam, gdzie ��cz� si� kwanty z grawitacj�, jest opisywany matematyk� nieprzemienn�, to mamy w�a�nie tak� transcendencj�; co�, co nie jest czasoprzestrzenne, a nie jest Demiurgiem. Jest fizyk�, tylko inn�. Co wi�cej taki model uda�o si� skonstruowa�. Napisa� r�wnania dynamiki na tym poziomie fundamentalnym. Ciekawe filozoficznie jest r�wnie�, �e nie ma czasu, ale jest dynamika. Jak u Pana Boga u �w. Tomasza, u kt�rego Pan B�g jest poza czasem, ale nie jest statyczny. Nie b�d� wchodzi� w to, jak si� to robi, ale to jest fizyczne. W tym nie ma Pana Boga. To r�wnanie dynamiki mo�na zrzutowa� niejako, u�yje tego terminu rzutowanie, w jednym kierunku - wtedy otrzymujemy og�ln� teori� wzgl�dno�ci, w drugim kierunku - uzyskuje si� mechanik� kwantow� z ca�ym jej formalizmem. I to r�wnanie dynamiczne zrzutowane w kierunku mechaniki kwantowej daje ewolucj� prawdopodobie�stw - r�wnanie Schr� dingera. Zrzutowane na czasoprzestrze� daje redukcj� wektora falowego w momencie pomiaru. Na poziomie nieprzemiennym jest to jedno r�wnanie dynamiczne tylko tyle, �e pozaczasowe i pozaprzestrzenne. Bardzo �adna matematyka. Model jest w stanie, powiedzmy, takich wst�pnych bada�, ale ju� opublikowanych i jest nawet troch� dyskusji na jego temat. Jest to powiedzmy model w zarodku. Ale pokazuje, �e takie co� jest mo�liwe. Ja chcia�em powiedzie� nie jest on bardzo r�ny od tego, co by�o zaprezentowane na wyk�adzie, tylko zamiast umys�u transcendentalnegomamy nieprzemienn� matematyk�. Na poziomie fundamentalnym nie mo�na m�wi� czy teoria jest liniowa czy nieliniowa w sensie zasady superpozycji stan�w, poniewa� tam jest inna matematyka. Natomiast jak si� przechodzi do zakresu energii, gdzie obowi�zuje zwyk�a mechanika kwantowa, to si� wszystko redukuje do tego, co jest obecnie. ..."

I co nie co w wywiadzie z polityki
Ten post by� edytowany przez m_jq2ak dnia: 19 March 2009 - 03:25
dobrze �e napisa�e� o �w Tomaszu i Bogu to mam do czego nawi�za� ;-)
jak dla mnie ta cz�� fizyki to ju� czysta matematyka, czyli abstrakcja, matematycy jak wiadomo mog� zajmowa� si� czymkolwiek co mo�na zapisa� jako wz�r i udowodni� zwi�zane z tym twierdzenie w interesuj�cy spos�b. o realnym �wiecie m�wi to tyle co teologia, czyli w zale�no�ci od wiary: absolutnie wszystko lub zupe�nie nic.
"�wiat jest hologramem" ma w sobie tyle sensu co "�wiat jest r�wnaniem kwadratowym", bo w jakim�tam wzorze na co�tam wyst�puje podnoszenie do kwadratu (a przecie� wyst�puje). niestety zbyt wiele publikacji z tej dziedziny kojarzy mi si� z t� znan� prowokacj� i nic na to nie poradz� ;) oczywi�cie mo�ecie powiedzie� �e to dlatego �e jestem zbyt g�upi �eby zrozumie� awangard� nauki... by� mo�e to prawda B)

...oczywi�cie mo�ecie powiedzie� �e to dlatego �e jestem zbyt g�upi �eby zrozumie� awangard� nauki...
Szuu, sk�d tyle pesymizmu? Najt�sze g�owy te� miewaj� podobne my�li:
http://www.proszynski.pl/Klopoty_z_fizyka_...9947-2000-.html
http://www.literatura.gildia.pl/tworcy/lee...fizyka/recenzja
Tylko dzi�ki ci�g�emu sceptycyzmowi mamy post�p.

Czym s� fale grawitacyjne ? http://lisa.nasa.gov.../grav-wave.html
Fale grawitacyjne s� to rozchodz�ce si� wahania pola grawitacyjnego. Dlatego te�, s� one podobne do �wiat�a i fal radiowych, kt�re s� rozchodz�cymi si� wahaniami pola elektromagnetycznego. �wiat�o i fale radiowe s� emitowane przez poruszaj�ce si�, naelektryzowane cz�stki, fale grawitacyjne za� przez poruszaj�ce si� masy. Fale elektromagnetyczne wykrywane s� przez ich wp�yw na naelektryzowane cz�stki, a fale grawitacyjne przez ich wp�yw na wszystkie cz�stki, bez wzgl�du na ich �adunek. Obydwa rodzaje fal podr�uj� z pr�dko�ci� �wiat�a i maj� dwie niezale�ne polaryzacje.

Kosmiczne �r�d�a fal grawitacyjnych http://lisa.nasa.gov...grav-wave2.html
Du�ej g�sto�ci gwiazdy wiruj�ce wok� siebie w ma�ej odleg�o�ci
Drgaj�ce gwiazdy neutronowe, czyli gwiazdy o nier�wnomiernym rozk�adzie masy
Gwiezdna materia lub gwiazda neutronowa wpadaj�ca do czarnej dziury
Oscyluj�ca czarna dziura

Dlaczego fale grawitacyjne s� takie wa�ne ? http://lisa.nasa.gov...S/benefits.html
Badanie wszech�wiata w zakresie fal grawitacyjnych stanie si� kolejnym oknem na �wiat w jakim �yjemy. Zalet� tych fal jest fakt, �e w przeciwie�stwie do informacji przekazywanych nam przez �wiat�o, fale radiowe itp. podr�uj� one nie zaburzone od najwcze�niejszych moment�w wszech�wiata - nios� "nieuszkodzon�" informacj� na temat swoich �r�de�. Niestety nie ka�de �r�d�o promieniowania jest dobrym emiterem fal grawitacyjnych.
Zg��bianie pocz�tk�w wszech�wiata, obserwacja czarnych dziur, obrazowanie czasoprzestrzeni wok� supermasywnych czarnych dziur, poszukiwanie szybko wiruj�cych i mocno upakowanych gwiazd (do 20 km �rednicy) w galaktykach, badanie populacji uk�ad�w podw�jnych, obserwacja oscylacji S�o�ca - to lista odkry� jakich powinni�my si� spodziewa� w ci�gu najbli�szej dekady, gdy detektory fal grawitacyjnych zaczn� pracowa� "pe�n� par�".

Post�py w badaniach
Ju� od 1960 roku naukowcy pr�buj� wykry� fale grawitacyjne docieraj�ce na Ziemi� z odleg�ego kosmosu. Sztuczne wytworzenie wystarczaj�co silnych fal grawitacyjnych nie jest �atwym zadaniem, ale fale b�d�ce skutkiem gwa�townych wydarze� jak eksplozje gwiazd czy kolizje czarnych dziur s� na tyle silne, �e mo�na je zaobserwowa� na Ziemi.

Na 2012 rok planowana jest wsp�lna misja NASA i ESA pod nazw� LISA (Laser Interferometer Space Antenna). Ma ona na celu umieszczenie trzech satelit�w na "wierzcho�kach tr�jk�ta" o bokach 5 mln km (takiej d�ugo�ci b�dzie rami� detektora). B�dzie to pierwszy kosmiczny, laserowy interferometr i zarazem jedyny o tak gigantycznych rozmiarach.

Jak dzia�aj� laserowe detektory fal grawitacyjnych ?
Laserowe interferometry to gigantyczne instrumenty w kszta�cie litery "L" o ramionach dochodz�cych do kilometra d�ugo�ci (czym d�u�sze, tym detektor czulszy), zbudowane na p�askim terenie.

Zasada dzia�ania "punkt po punkcie":
1. Promie� lasera jest rozdzielany na dwie wi�zki
2. Na ko�cu ramienia ka�dy promie� natrafia na lustro odbijaj�ce
3. Podczas drogi powrotnej promie� jest odbijany od kolejnego lustra z powrotem do ramienia
4. Punkty 2 i 3 s� powtarzane oko�o kilkuset razy w celu sztucznego zwi�kszenia d�ugo�ci ramienia
5. Oba promienie wpadaj� do lustra je ��cz�cego
6. Z�o�ony obraz obu promieni trafia do foto-czujnika

http://www.boinc.splank.info/projekty/fale_graw/schemat.gif

Oba promienie s� tak przesuni�te w fazie, �e przy braku jakiegokolwiek zaburzenia fale �wietlne si� znosz� i czujnik nic nie odbiera. Ka�da fala grawitacyjna przechodz�ca przez interferometr powoduje poruszenie lustra i pojawienie si� obrazu promienia na czujniku. W por�wnaniu z d�ugo�ci� ramienia ruch lustra jest ekstremalnie ma�y. Przyk�adowo je�li rami� mia�oby d�ugo�� rz�du odleg�o�ci S�o�ca od najbli�szej gwiazdy (40 000 000 000 000 km - 40 bilion�w km) to odpowiednio przesuni�cie lustra w tej skali by�oby grubo�ci ludzkiego w�osa !!!.

Dlatego te� urz�dzenia i instrumenty u�ywane w detektorach musz� by� najwy�szej jako�ci:

laser o du�ej mocy, jednolitym kolorze, mog�cy �wieci� przez d�ugi czas
najwy�szej jako�ci lustra odbijaj�ce mniej ni� kilka milionowych cz�ci niepo��danego �wiat�a
zawieszenie luster zdolne utrzyma� je w bezruchu nawet przy wi�kszych trz�sieniach ziemi
materia�y u�yte w lustrach zdolne do odbicia silnej wi�zki lasera
analiza danych zdolna wydoby� sygna� 100 razy s�abszy od "szumu" instrument�w

Aktualnie istnieje pi�� laserowych detektor�w :

AIGO - Australia (r�wnina Wallingup, 85km na p�noc od Perth)

GEO600 - znajduje si� w Niemczech, na po�udnie od Hanoweru; zbudowany przez : Max-Planck-Institut f�r Quantenoptik (Garching), Institute for Gravitational Physics (Univ. Glasgow) oraz Institut f�r Atom- und Molek�physik (Uniw. Hannover).

TAMA - Japonia (kampus Mitaka - w dzielnicy Tokyo - Tama), zdobywca �wiatowego rekordu czu�o�ci (14/08/2000)

LIGO - sk�adaj�cy si� z dw�ch, wsp�pracuj�cych ze sob� instalacji na terenie Stan�w Zjednoczonych, sfinansowany przez National Science Foundation, a zbudowany przez California Institute of Technology (Caltech) oraz Massachusetts Institute of Technology (MIT).

VIRGO - Francja/W�ochy (Cascina k. Pizy, na terenach rzeki Arno)

Kilka s��w o LISA (Laser Interferometer Space Antenna)
planowany wsp�lnie przez NASA i ESA eksperyment w przestrzeni kosmicznej, maj�cy na celu bezpo�rednie wykrycie fal grawitacyjnych. Urz�dzenie znajduje si� w fazie projektu, rozpocz�cie obserwacji planowane jest na rok 2015.

LISA ma by� gigantycznym interferometrem Michelsona utworzonym przez trzy sztuczne satelity umieszczone na orbicie oko�os�onecznej, w formacji tr�jk�ta r�wnobocznego o d�ugo�ci boku wynosz�cej oko�o 5 milion�w kilometr�w. Odleg�o�ci pomi�dzy satelitami, b�d� nieustannie precyzyjnie mierzone metod� interferometrii laserowej. Przej�cie fal grawitacyjnych, b�d�cych zaburzeniami geometrii czasoprzestrzeni wywo�ywa� b�dzie niewielkie zmiany tych odleg�o�ci, rejestrowane przez uk�ad pomiarowy.

Jak dzia�a LISA - http://lisa.nasa.gov...challenges.html

Klasyczny interferometr Michelsona sk�ada si� z dw�ch prostopad�ych ramion stykaj�cych si� ko�cami. W miejscu ich zetkni�cia znajduje si� �r�d�o �wiat�a, uk�ad rozdzielaj�cy i cz�� detekcyjna, w kt�rej doprowadza si� do interferencji promieni �wiat�a odbitych od zwierciade� umieszczonych na ko�cach ramion.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/LISA-orbit.jpg/300px-LISA-orbit.jpg http://pl.wikipedia....:LISA-orbit.jpgOrbity satelit�w LISA dobrane s� tak, by utrzymywa� sta�� odleg�o�� pomi�dzy nimi przez ca�y okres obiegu, pomimo zmian ich wzajemnej orientacji

W wypadku eksperymentu LISA trzy satelity, wyznaczaj�ce ramiona interferometru, znajduj� si� w wierzcho�kach tr�jk�ta r�wnobocznego, co oznacza, �e ramiona interferometru stykaj� si� pod k�tem 60�. Wszystkie trzy satelity b�d� mia�y identyczn� konstrukcj�, ka�dy z nich b�dzie mia� w�asne �r�d�o �wiat�a i uk�ad detekcyjny, a jednocze�nie b�dzie s�u�y� jako zwierciad�a dla dw�ch pozosta�ych. Eksperyment b�dzie si� wi�c sk�ada� praktycznie z trzech niezale�nych interferometr�w. Pozwoli to na wzajemn� kontrol� ich dzia�ania, zwi�kszy czu�o�� uk�adu i pozwoli na pomiar polaryzacji fal grawitacyjnych.

Dla zredukowania wp�yw�w grawitacyjnych Ziemi i Ksi�yca formacja zostanie umieszczona na orbicie oko�os�onecznej o takim samym okresie obiegu, jak Ziemia, ale w odleg�o�ci ok. 20� za ni�. �rednia odleg�o�� eksperymentu od Ziemi ma wynosi� oko�o 50 mln. kilometr�w. Ka�dy ze sk�adaj�cych si� na eksperyment satelit�w zostanie umieszczony na orbicie eliptycznej i o nieco innym nachyleniu do p�aszczyzny ekliptyk, dzi�ki czemu b�d� one zachowywa�y sta�� odleg�o�� od siebie (rysunek). Zmieniaj�ca si� przy tym orientacja ca�ej formacji w przestrzeni mo�e dodatkowo umo�liwi� pomiar kierunk�w dla silniejszych �r�de� fal grawitacyjnych. Ca�kowity rozmiar formacji b�dzie kilkakrotnie wi�kszy od rozmiar�w orbity Ksi�yca.

Bardzo istotne dla precyzji eksperymentu jest odizolowanie satelit�w (a �ci�lej: umieszczonych na ich pok�adach swobodnie spadaj�cych mas referencyjnych, kt�rych wzajemne po�o�enia s� mierzone) od wp�ywu czynnik�w innych ni� grawitacja na ich ruch. Chodzi tu na przyk�ad o ci�nienie �wiat�a s�onecznego, oddzia�ywania z cz�steczkami gazu i py�u mi�dzyplanetarnego, a nawet efekty zmiennych p�l elektrycznych od pracuj�cych na pok�adzie sondy komputer�w i innej aparatury. Dlatego w ka�dym z satelit�w masy referencyjne znajd� si� wewn�trz specjalnej os�ony. Po�o�enie os�ony (a wi�c i ca�ego satelity) wzgl�dem masy b�dzie mierzone z dok�adno�ci� do kilkuset nanometr�w, a wszelkie odchylenia precyzyjnie korygowane miniaturowymi silniczkami, o sile ci�gu rz�du mikroniuton�w.

Ka�dy z satelit�w b�dzie wyposa�ony, poza �r�d�em �wiat�a laserowego (laser podczerwony o mocy ok. 1 W), w uk�ad optyczny z dwoma teleskopami Cassegraina, u�ywanymi zar�wno do wysy�ania �wiat�a w kierunku pozosta�ych satelit�w, jak i obserwowania �wiat�a przychodz�cego. Same masy referencyjne, wykonane ze stopu z�ota i platyny b�d� mia�y form� sze�cian�w o doskonale wypolerowanych �cianach, s�u��cych jako zwierciad�a. Konstruktorzy zamierzaj� osi�gn�� precyzj� pomiar�w zmian wzajemnej odleg�o�ci mas na poziomie 10 pikometr�w.

http://www.anu.edu.au/Physics/ACIGA/ANU/images/LISA.jpg

http://www.ieec.fcr.es/catala/recerca/lisa/imatges/LISA-timeline_NASA.jpg

http://www.its.caltech.edu/~esp/lisa/gwspectrum.gif

Na koniec �wietny wyk�ad Piotra Bizonia z UJ - http://www.ifj.edu.pl/dept/no4/nz41/semina...61109_Bizon.ppt
http://www.astrouw.edu.pl/~tb/Wyklad2009gw...lad1-090217.pdf.

�r�d�a - http://www.ieec.fcr....lisa/index.html
http://www.its.caltech.edu/%7Eesp/
http://lisa.nasa.gov/WHATIS/intro.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/LISA
http://www.boinc.splank.info/projekty/fale.../fale_graw.html
http://pl.wikipedia....metr_Michelsona

zebra�a i wyszuka�a
Ori
Ten post by� edytowany przez Ori2711 dnia: 19 March 2009 - 17:50

dobrze �e napisa�e� o �w Tomaszu i Bogu to mam do czego nawi�za� ;-)
jak dla mnie ta cz�� fizyki to ju� czysta matematyka, czyli abstrakcja, matematycy jak wiadomo mog� zajmowa� si� czymkolwiek co mo�na zapisa� jako wz�r i udowodni� zwi�zane z tym twierdzenie w interesuj�cy spos�b. o realnym �wiecie m�wi to tyle co teologia, czyli w zale�no�ci od wiary: absolutnie wszystko lub zupe�nie nic.
"�wiat jest hologramem" ma w sobie tyle sensu co "�wiat jest r�wnaniem kwadratowym", bo w jakim�tam wzorze na co�tam wyst�puje podnoszenie do kwadratu (a przecie� wyst�puje). niestety zbyt wiele publikacji z tej dziedziny kojarzy mi si� z t� znan� prowokacj� i nic na to nie poradz� ;) oczywi�cie mo�ecie powiedzie� �e to dlatego �e jestem zbyt g�upi �eby zrozumie� awangard� nauki... by� mo�e to prawda B)

Zdziwisz si� ale Micha� Heller kt�ry m.in poda� opis bada� przy zastosowaniu geometrii neiprzemiennej jest teologiem i ... duchownym.
Aczkolwiek my�l� sobie �e jego teologiczne premy�lenia na temat ortodoksyjnych dogmat�w wiary s� tak zbli�one do kanon�w Biblii
jak ocena �wiata przez astronoma i astrologa ;)

Mylisz si� te� ca�kowicie w tzw. ocenie matematyki. Tak naprawd� nauka na niej bazuje i w zasadzie je�eli co� jest dobrze dowodliwe to mo�na niemal
z ca�� doz� prawdopodobie�stwa stwierdzi� �e stany opisywane patematycznie (je�li sa dozwolone) mog� (ale nie musz�) mie� odzwierciedlenie w tzw.
realu. Ciekawostk� jest tutaj ostry sp�r pomi�dzy matematykami a filozofami. Podstawowym zarzutem do filozofii jest brak tzw. j�zyka, sematyki. Chodzi o to
�e w zasadzie nie mo�na i nie powinno tworzy� si� jakichkolwiek teorii nie maj�c punktu wyj�cia w postaci definicji. Dla matematyka filozofia jest po prostu nie�cis�a i w zasadzie nielogiczna. Zwyczajnie sorry...nudna.

Wracaj�c do spraw zwi�zanych z tematem teoria ta porusza bardzo wiele kwestii �ci�le zwi�zanych z teologi�, m.in odwieczny sp�r teologiczny na temat istnienia Boga, w kontek�cie bezczasowo�ci (co� w rodzaju B�g jest wsz�dzie i jednoczesnie). Nie da si� na takim poziomie nie otrze� o takie sprawy.
Notomiast �w. Tomasz i niewierny w dodatku :)...dzisiaj wi�kszo�c teorii powstaje w spos�b wy��cznie poprzez zaprz�ganie tzw. do�wiadcze� my�lowych (sam Einstein lubowa� si� w tej metodzie). Nalezy zdac sobei spraw� �e poparcie do�wiadczeniami takich teorii mo�e si� spe�ni� w bardzo odleg�ej przysz�o�ci.

Polecam wszystkim ksi�zk� M.Hellera "Pocz�tek jest wsz�dzie".

Pozdr.

Polecam wszystkim ksi�zk� M.Hellera "Pocz�tek jest wsz�dzie".

Rzeczywi�cie pozycja godna uwagi, Heller opisuje bardzo przyst�pnie geometri� nieprzemienn�. Czyta�am j� chyba z siedem razy i za ka�dym razem odnajduj� co� nowego, a moje rozumienie kluczowych zagadnie� jest coraz g�ebsze i pe�niejsze.
Chyl� czo�a przed wielkimi matematykami... :notworthy:

pozdrawiam
Ori

Mylisz si� te� ca�kowicie w tzw. ocenie matematyki. Tak naprawd� nauka na niej bazuje i w zasadzie je�eli co� jest dobrze dowodliwe to mo�na niemal z ca�� doz� prawdopodobie�stwa stwierdzi� �e stany opisywane patematycznie (je�li sa dozwolone) mog� (ale nie musz�) mie� odzwierciedlenie w tzw. realu.
ja nie krytykuj� Kr�lowej tylko wycieranie sobie g�by Jej imieniem przez szarlatan�w :D
w�a�nie to co napisa�e�: mog� ale nie musz�
przed Einsteinem wiadomo by�o, �e pr�dko�� wiat�a lec�cego z reflektor�w samochodu poruszaj�cego si� z pr�dko�ci� �wiat�a wynosi 2c - by�o to absolutnie precyzyjne pod wzgl�dem matematycznym i zupe�nie nieprawdziwe. nie z winy matematyk�w oczywi�cie :P
oczywi�cie nie wymieni� tu teraz gdzie fizycy si� myl� i nie wska�e im prawid�owych dr�g �eby ju� biedacy nie b��dzili :rolleyes: ale to poczucie pewno�ci siebie u niekt�rych wsp�czesnych "bajkopisarzy" przypomina mi oficjalne stanowisko fizyki XIX wieku, �e w�a�ciwie wszystko ju� zosta�o odkryte i mo�emy obliczy� co tylko chcemy je�eli odpowiednio kreatywnie przekszta�cimy wzory...

Najnowsze info na temat LISA, naukowcy twierdz� �e znacz�co poprawi detekcj� tzw. NEO (Near-Earth Objects).

Do czego zosta�a stworzona LISA i jak dzia�a, do poczytania w po�cie nr 9, w tym w�tku ;)

Asteroidy (podobnie jak ka�de poruszaj�ce si� cia�o) kiedy przelatuj� ko�o naszej Planety, zostawiaj� �lad, zaburzenie grawitacyjne, kt�ry jest podobny do fali na wodzie, utworzonej przez przeje�d�aj�c� motor�wk�. Okazuje si�, �e w�a�nie superczu�a LISA jest w stanie wykry� takie zaburzenia. Zwi�kszy to znacz�co wykrywanie NEO z 2-3 rocznie do ponad 5ciu !!! Poza tym powi�kszy sie katalog NEO, a s�siedzctwo naszej Planety b�dzie lepiej monitorowane, co bezpo�rednio prze�o�y si� na nasze bezpiecze�stwo w dalszej przysz�o�ci...

Niestety LISA zostanie wystrzelona dopiero oko�o 2018 roku :( . C� pozostaje nam czeka� i trzyma� kciuki za powodzenie misji.

�r�d�o - http://www.spacedaily.com/reports/Noise_Fr...eroids_999.html

http://www.daviddarling.info/images/potentially_hazardous_asteroid.jpg http://parallelnormal.files.wordpress.com/2009/02/2004_gallery_earth_impact_acopy.gif

Planetoidy bliskie Ziemi (ang. Near-Earth asteroids, NEA) planetoidy z klasy obiekt�w bliskich Ziemi, kt�rych perihelium orbity znajduje si� w pobli�u orbity Ziemi i jest mniejsze ni� 1,3 j.a.

Niekt�re z tych planetoid poruszaj� si� na tyle blisko ziemskiej orbity, �e mog� powodowa� niebezpiecze�stwo zderzenia z nasz� planet�. Z drugiej strony, NEA s� �atwo osi�galne dla statk�w kosmicznych. Jak dot�d, dwie planetoidy bliskie Ziemi zosta�y odwiedzone przez sondy kosmiczne: 433 Eros (Near Earth Asteroid Rendezvous, NASA) i 25143 Itokawa (misja Hayabusa, JAXA).

Wed�ug stanu na 18 lipca 2008 znanych jest 5.468 planetoid bliskich Ziemi. Ich rozmiary nie przekraczaj� 32 km (1036 Ganymed). ��cznie istniej� prawdopodobnie dziesi�tki tysi�cy NEA, oko�o 2000 z nich ma �rednic� powy�ej 1 kilometra.

http://i.zdnet.com/gallery/11694-400-400.jpg

Klasyfikacja NEA
Wyr�nia si� trzy rodziny planetoid bliskich Ziemi:

Grupa Atona - Grupa planetoid o p�osi wielkiej a < 1 j.a., st�d przewa�nie poruszaj� si� wewn�trz ziemskiej orbity. Aphelium le�y w przedziale 0,983 < Q - 1,0167.
l

Grupa Apollo - Grupa planetoid o p�osi wielkiej a = 1 j.a. natomiast aphelium Q < 1,017 j.a..
l

Grupa Amor - Grupa planetoid o p�osi wielkiej a > 1 a peryhelia nieznacznie wykraczaj� poza orbit� Ziemi (1,017 - 1,3 j.a.). Planetoidy z tej grupy cz�sto przecinaj� orbit� Marsa, nie przecinaj� jednak orbity Ziemi.l

http://astronomy.swin.edu.au/cms/imagedb/albums/userpics/atenasteroids.gif

Grupa planetoidy Atona - planetoidy bliskie Ziemi, kt�re kr��c wok� S�o�ca poruszaj� si� przewa�nie wewn�trz ziemskiej orbity. P�o� wielka ich orbity jest mniejsza od 1 j.a., a ich aphelia s� zwykle wi�ksze ni� peryhelium Ziemi.

Do przedstawicieli tej kategorii planetek nale�y 2062 Aton, od kt�rego wzi�a nazw� ca�a ta grupa (czasem b��dnie okre�lana jako grupa Ateny). Nazwy planetoid grupy Atona najcz�ciej pochodz� od postaci mitologii egipskiej.

W grudniu 2004 r. jedna z planetoid grupy Atona, 99942 Apophis, wzbudzi�a szereg obaw, ze wzgl�du na to, �e jej wyznaczona orbita prowadzi�a na kurs kolizyjny z Ziemi� w 2029 roku. Dok�adniejsze wyznaczenie orbity wykluczy�o jednak mo�liwo�� zderzenia asteroidy z Ziemi� lub Ksi�ycem.

Do planetoid grupy Atona zaliczaj� si� te� planetoidy typu Apohele, kt�rych orbity ca�kowicie zawieraj� si� wewn�trz orbity Ziemi.

http://astronomy.swin.edu.au/cms/imagedb/albums/userpics/apolloasteroids.gif

Grupa planetoidy Apollo - jest to grupa planetoid bliskich Ziemi, kr��cych po orbitach przecinaj�cych nie tylko orbit� Ziemi, ale tak�e Wenus, a czasami nawet Merkurego. Przedstawicielami tej kategorii planetoid s� np.: 1566 Ikar czy 4179 Toutatis. Ca�a grupa wzi�a nazw� od asteroidy 1862 Apollo.

Zdecydowana wi�kszo�� znanych nam dzi� planetoid kr��y jednak w tzw. g��wnym pasie, tj. pomi�dzy orbitami Marsa i Jowisza.

Najlepiej poznane planetoidy grupy Apolla:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Grupa_Apollo

http://astronomy.swin.edu.au/cms/imagedb/albums/userpics/amorasteroids.gif

Grupa planetoidy Amor - typ planetoid, kt�re zbli�aj� si� ku orbicie Ziemi podczas swego biegu wok� S�o�ca. Typowym przedstawicielem tej grupy jest 433 Eros. Wi�kszo�� znanych asteroid kr��y w tzw. g��wnym pasie planetoid pomi�dzy Marsem i Jowiszem.

Oto lista nazwanych planetoid z grupy Amora:
http://pl.wikipedia....d_z_grupy_Amora

http://www.celestiamotherlode.net/catalog/images/screenshots/various/asteroids_Potentially_Hazardous_As_1__Arlene_Ducao.jpg

Potencjalnie niebezpieczne planetoidy (ang.: Potentially Hazardous Asteroid, w skr�cie: PHA) to planetoidy poruszaj�ce si� wok� S�o�ca po trajektoriach w pobli�u orbity Ziemi. Z powodu mo�liwych zbli�e� do naszej planety, mog� one zderzy� si� z ni�. W wyniku zderzenia z tak� planetoid� nast�pi� mog� wielkie zniszczenia na powierzchni Ziemi oraz zmiany klimatyczne.

Przypuszcza si�, i� w przesz�o�ci Ziemia niejednokrotnie zderza�a si� z asteroidami r�nej wielko�ci. Najbardziej prawdopodobnym powodem wymarcia dinozaur�w by�a w�a�nie taka katastrofa.

Obecnie znamy 962 potencjalnie niebezpiecznych planetoid (stan na 18 lipca 2008).
http://pl.wikipedia....eczne_asteroidy

http://www.creationscience.com/onlinebook/webpictures/Asteroid%20Belt.jpg

�r�d�o - wikipedia

dla AstroForum wyszuka�a
Ori
Ten post by� edytowany przez Ori2711 dnia: 07 April 2009 - 14:03
Przepraszam, ze odgrzewam temat ale niedawno zalozylem konto. Krociutkie sprostowania :D

Paradoks EPR [...]

Paradoks EPR nigdy nie istnial, jest wewnetrznie sprzeczny wiec teoria, ktora go wyjasnia chyba nie calkiem ma podstawy naukowe. Zaznaczam, ze to jest fizyka a nie matematyka B)

Geyometria nieprzemienna t�umaczy takie zjawiska w skomlikowany matematycznie spos�b, niestrawny dla takich s�aw jak chocia�by S.Hawking i ca�ej plejady wyznawc�w Big Bangu, teorii zwi�zanych z czarnymi dziurami itp. wielkich problem�w. By� mo�e przestawienie my�lenia na tory geometrii nieprzemienej obr�ci�oby w perzyn� znaczn� cz�� naukowego dorobku wielu znanych fizyk�w (sic). Smutne to, ale paradygmaty s� wieczne dop�ki do�wiadczalnie si� ich nie obali. Ateizm naukowy na odw�t...

Teorii, matematycznie spojnych wewnetrznie, wyjasniajacych rozne zjawiska fizyczne jest multum. Jednym nam do tej pory znanym weryfikowalnym modelem opisujacy nasz swiat jest Model Standardowy, ktory laczy w sobie mechanike kwantowa, czarne dziury i inne Big bangi. Model zbadany, zweryfikowany. Wszystko inne, sorry, bicie piany.

Dodam jeszcze �e ca�e lata zaj�o mechanice kwantowej przebicie si� poprzez panuj�ce w fizyce klasycznej zasady.

Troche sie tu mijasz z prawda. Mechanika kwantowa przyjela sie wlasnie bardzo szybko gdy swietnie wyjasnila wiele problemow, ktore (owe problemy) prowadzily do absurdow w ramach klasycznej teorii fizycznej. MK zostala sprawdzona do kilkdziesieciu miejsc po przecinku i jak do tej pory, pomimo wysilku wielu rewizjonistow, idealnie przewiduje rezultaty eksperymentow. A o to chodzi w fizyce.

Sam Einstein by� przeciwnikiem tej ga��zi wiedzy.

Troche inaczej. Einstein nie negowal mechaniki kwantowej, uznawal jej wyniki, negowal za to jej interpretacje. Wierzyl w deterministyczny swiat i sadzil, ze mechanika kwantowa posiada ukryte zmienne ktore znalezione sprawia, ze stanie sie ona lub jej nastepczyni teoria deterministyczna. Btw, wspolczesna powszechnie akceptowalna interpretacja mechaniki kwantowej, tzw kopenhaska byla z tych wszystkich najbardziej zwariowana.

Pozdrawiam.

Ja rowniez.

Podobne

Template provided by Designs by Darren Opracowanie Marketing w Internecie dla Odszkodowanie za dziurę w drodze