Badanie p�askiego zwierciade�ka do teleskopu Newtona

Home

Odszkodowanie za dziurę w drodze

Prawie wszystkie systemy optyczne teleskop�w zawieraj� ca najmniej dwa zwierciad�a. O ile amatorzy wykonuj� g��wne zwierciad�a bez wi�kszych problem�w, o tyle wykonanie wt�rnych zwierciade�ek jest znacznie trudniejsze. Paradoksalnie - szczeg�lnie trudno wykona� w domowych warunkach zwierciade�ko p�askie - newtonowskie. Najcz�ciej korzysta si� z elementu wykonanego fabrycznie: mo�e to by� klasyczne zwierciad�o p�askie, albo - to gorsze rozwi�zanie - stosuje si� pryzmat odpowiednich rozmiar�w.
Je�li jednak decydujemy si� wykona� samemu p�askie zwierciade�ko, albo przynajmniej - sprawdzi� optyczn� jako�� gotowego zwierciade�ka - musimy zastosowa� odpowiedni� metod�. Tradycyjna cieniowa metoda Foucaulta jest tu nieprzydatna,. Pozwala bowiem sprawdzi� kszta�t zwierciad�a wkl�s�ego, ale nie p�askiego, Chyba �e... potraktujemy zwierciade�ko p�askie jako wkl�s�e o niesko�czonej ogniskowej i tam (tzn. w niesko�czono�ci) umie�cimy sztuczn� gwiazdk� i nasze oko, :Boink: ale w�wczas kontrola powierzchni zwierciade�ka b�dzie ma�o wygodna...
Nie podaj� tutaj sposobu figuryzacji p�askich zwierciade�ek, a jedynie opisz� dwie metody badania wt�rnego zwierciade�ka i dwa przyrz�dy, wykonane w Oddziale Warszawskim PTMA (jeden jeszcze w 1973 roku).

Metoda 1. Najcz�ciej stosuje si� metod� interferencyjn�: badane zwierciad�o p�askie k�adzie si� na p�askim zwierciadle wzorcowym. O�wietlaj�c zwierciad�a �wiat�em monochromatycznym widzimy pr��ki interferencyjne. Je�li badane zwierciad�o jest rzeczywi�cie p�askie, to albo pr��k�w nie ma, s� prawie niewidoczne, albo s� proste. Je�li zwierciad�o nie jest p�askie, pr��ki s� wygi�te - czym wi�kszy b��d, tym bardziej wygi�te.
Ta metoda pozwala szybko sprawdzi�, czy nasze zwierciade�ko jest p�askie, ale zastosowanie jej do kontroli jego kszta�tu podczas samodzielnej figuryzacji wymaga wprawy we w�a�ciwym interpretowaniu kszta�t�w tych pr��k�w.

http://astro-forum.org/Forum/uploads/1229179527/gallery_14903_6_31781.jpg
Widoczny wy�ej przyrz�d s�u�y do sprawdzania p�askich zwierciade�ek. Kr�tki tubus s�u�y do ograniczenia wp�ywu innego o�wietlenia na widoczno�� pr��k�w. W g�rnej jego cz�ci (niewidocznej na tym zdj�ciu) znajduje si� neon�wka i stamt�d patrzymy na zwierciad�o. U wylotu tubusu umieszczamy badane zwierciad�o, a na nim k�adziemy p�aski wzorzec. W praktyce, aby unikn�� uszkodzenia powierzchni obu zwierciade� przez ich z��czenie, rozdziela si� je kilkoma cienkimi paskami papieru (lub folii).
Na "Forum-Astro4u" Lucjan Newelski w po�cie pt: "Kupuj�cym ku przestrodze..." opisa� histori� zakupu fabrycznego teleskopu z wadami optycznymi obu zwierciade� i pokaza�, jakie mia�y kszta�ty, oraz jakie powinny mie� (zwierciad�o g��wne zosta�o ponownie sfiguryzowane).

http://astro-forum.org/Forum/uploads/1229179527/gallery_14903_6_24228.jpg
Wykonane przeze mnie zdj�cia pokazuj� kszta�ty zwierciade�ek p�askich: z lewej fabrycznego, kt�rego b��d si�ga 3 lambda !! oraz innego, kt�rego b��d jest niewielki i to zwierciade�ko zosta�o u�yte w teleskopie.
Pokazany wy�ej p�aski wzorzec produkcji PZO ma dok�adno�� 1/10 lambda i z tak� dok�adno�ci� mo�na zmierzy� odchylenia wykonywanego zwierciad�a od idealnej p�aszczyzny. Taka dok�adno�� (i lepsza) spotykana jest rzadko - wi�kszo�� gotowych p�askich zwierciade� ma b��d rz�du 1/4 - 1/8 lambda. Warto doda�, �e cena zwierciad�a p�askiego astronomicznej klasy dok�adno�ci jest kilkakrotnie wi�ksza od ceny zwierciad�a g��wnego tej samej �rednicy.

Metoda 2. Jakkolwiek bezpo�rednie badanie zwierciad�a p�askiego metod� Foucaulta nie jest mo�liwe, mo�na zastosowa� j� w pewnej modyfikacji tej metody. Wystarczy obserwowa� na no�u Foucaulta wzorcowe zwierciad�o sferyczne, a �wiat�o od sztucznej gwiazdki musi dwukrotnie odbi� si� od powierzchni badanego zwierciade�ka p�askiego. Metoda prosta i... dok�adna. Je�li wykonamy wzorzec z dok�adno�ci� powiedzmy - 1/20 lambda, to r�wnie� mo�emy (przynajmniej teoretycznie) skorygowa� kszta�t p�askiego z podobn� dok�adno�ci� (warto doda�, �e dwukrotne odbicie �wiat�a od badanego zwierciad�a zwi�ksza dok�adno�� pomiaru).

http://astro-forum.org/Forum/uploads/1229179527/gallery_14903_6_8088.jpg

Przyrz�d sk�ada si� z trzech cz�ci: wzorcowego zwierciade�ka sferycznego o �rednicy ok. 8 cm, umieszczonego obok uchwytu dla badanego zwierciade�ka p�askiego oraz znajduj�cego si� kilkadziesi�t centymetr�w dalej no�a Foucaulta. Wszystko umocowane jest na d�ugiej i sztywnej drewnianej podstawie.

http://astro-forum.org/Forum/uploads/1229179527/gallery_14903_6_23757.jpg

Na tych zdj�ciach wida� oba zwierciade�ka: sferyczne wzorcowe oraz badane p�askie.
(Konstruktorem i wykonawc� obu przyrz�d�w jest Lucjan Newelski).

Hermes1937-z przyjemno�ci� czytam Twoje tematyczne artyku�y.
�wietnie �e dzielisz sie z nami swoj� wiedz�.

Witam,

zwr�cono mi uwag� na nie�cis�o�� w moim tek�cie, kt�r� teraz poprawiam: p�askie zwierciad�o wzorcowe umieszcza si� na badanym, a nie na odwr�t, jak napisa�em wy�ej. Wida� to dobrze na pierwszym zdj�ciu z kolimatorem.

Przy okazji dzi�kuj� staszkowipapisowi (czy tak odmienia� nick "staszekpapis" ?) za �yczliwe s�owa pod moim "adresem".

Chcia�em si� spytac o teleskop Sky-Watcher 1145 eq2 ostatnio go kupi�em i niewiem czy w �rodku tej tuby trzeba co� odkr�cac bo tak mi zdaje.

Witam,

Chcia�em si� spytac o teleskop Sky-Watcher 1145 eq2 ostatnio go kupi�em i niewiem czy w �rodku tej tuby trzeba co� odkr�cac bo tak mi zdaje.
czy tw�j post ma co� wsp�lnego z badaniem p�askich zwierciade�ek ? :o

A w�r�d elektronik�w i u�ytkownik�w sprz�tu komputerowego jest takie powiedzenie:
"...Jak przez d�u�szy czas nie mo�esz uruchomi� swojego nowego sprz�tu (komputera, wzmacniacza, magnetofonu, magnetowidu, etc...) to zajrzyj do instrukcji obs�ugi :ha:
I sprawd�, czy masz napi�cie w gniazdku na �cianie... "

Podobne

Template provided by Designs by Darren Opracowanie Marketing w Internecie dla Odszkodowanie za dziurę w drodze