Odszkodowanie za dziurę w drodze
S�owo bardzo przedwst�pne:
Ju� od jakiego� czasu nosz� si� z zamiarem opisania swojej walki z tematem "automatyzacji " kopu�y. Poniewa� temat jest niezwykle szeroki a na dodatek ostatnio pojawi� si� polski producent kopu� i samej automatyki wi�c tym trudniej jest mi pisa� obiektywnie. Ale my�l�, �e dam rad�... wi�cej... powiem szczerze, �e pomimo i� zaczynam pracowa� na oprogramowaniu i rozwi�zaniu b�d�cym dla ScopeDome na sw�j spos�b rywalem na rynku, to tekst ten b�dzie raczej przychylny polskiej my�li in�ynieryjnej...chc�c nie chc�c i nie z mojego osobistego powodu tylko pewnie ka�dy sam do tego dojdzie... tak wi�c Jacku..."nie b�j �aby" :)
Nie chcia� bym jednak ograniczy� si� do tematu samego LesveDome a jednak szerzej obj�� temat automatyzacji kopu�y jako elementu tworz�cego maszyn� do astrofotgrafii ale te� ma�ej cz�ci ca�ego obserwatorium ... i to nie tylko w wydaniu LesveDome ale w sumie wszystkich znanych mi producent�w automatyki do kopu�. Przynajmniej postaram si�... a w�a�ciwie nie bardzo da si� om�wi� LesveDome bez li�ni�cia rozwi�za� innych producent�w.
Oczywi�cie nie dam rady napisa� wszystkiego za jednym zamachem wi�c b�d� rozbija� poszczeg�lne klocki z jakich sk�ada si� automatyka og�lnie oraz samo LesveDome na kolejne posty.
Mam nadzieje, �e przyszli ch�tni do zakupu kopu�y dzi�ki temu tekstowi b�d� mogli �atwiej podj�� decyzj� czy kopu�a to wog�le rozwi�zanie dla nich, ile kosztuje automatyka do niej i co jest im potrzebne a co nie. Natomiast ci co si� "wy�ami�" spod ci�aru zakupu gotowych rozwi�za� automatyzacji b�d� mieli niez�� pomoc przy starcie z LesveDome. W ko�cu Ci co zdecyduj� si� na ScopeDome, HomeDome, MaxDome etc by� mo�e lepiej pojm� co dostan� w pude�ku po wydaniu odpowiedniej sumy.
S�owo wst�pne o LesveDome
LesveDome to projekt/program/spos�b na zautomatyzowanie sobie kopu�y we w�asnym zakresie. Tworzony i rozwijany jest przez Pierre'a de Ponthiere z Belgi od roku 2006. Obecnie posiada oko�o 65 u�ytkownik�w ( ja mam numerek 63 ).
Strona domowa projektu -
http://www.dppobserv.../DomeDriver.htmIstnieje do�� aktywna grupa Yahoo dla tego rozwi�zania -
http://tech.groups.y...roup/lesvedome/ gdzie bez problemu mo�na dogada� si� z Pierrem i innymi u�ytkownikami. Sam Pierre jest bardzo pomocn� osob� i daje szerokie wsparcie swoimi odpowiedziami na pytania.
Pierrowi trzeba zap�aci� za korzystanie z bezterminowej licencji symboliczne 35 Euro, wcze�niej mo�emy zci�gn�� 60 dniowy trial. Mo�na spokojnie prosi� Pierra o dwie licencje na kompa do obserwatorium i drugiego domowego ( domowy potrzebny do "budowania i testowania" elektroniki, bardzo przydatne).
LesveDome jest sterownikiem jedynie kopu�, nie mo�na nim sterowa� roll-off !
Powa�ny przerywnik...
Nim jednak zaczniemy wchodzi� w konkretne rozwi�zania proponuje wszystkim przyj�� pewn� systematyk� nazewnictwa, poniek�d ju� istniej�c� ale nie spisan� na tym forum wyra�nie ( co� mi �wita, ze chyba kiedy� Adam_J co� o tym pisa�):
- Motoryzacja kopu�y/roll-off - pod tym poj�ciem kry� si� powinno poj�cie zamontowania silnika i jakiego� guzika dzi�ki kt�remu nie trzeba r�cznie kr�ci� korbk� �eby si� dach/klapa otworzy�a.
- Automatyzacja - to motoryzacja kt�r� mo�na sterowa� z poziomu komputera...czyli umo�liwia obs�uge kopu�y bez wchodzenia do niej, wciskamy guzik na ekranie kompa, tak�e przez zdalny pulpit.
- Robotyzacja - to automatyzacja ale bez udzia�u cz�owieka... sterowana przez inne oprogramowania wsp�pracuj�ce z pozosta�ymi elementami setupu jak monta�, Autopilot/ACP itd. Tutaj nasza rola sprowadza si� do "wcisniecia guzika Observatory ON/OFF ( w przeno�ni)" lub wog�le do braku naszej obecno�ci ( ACP Scheduler )
Aby ca�y opis mia� sens trzeba b�dzie mi przej�� przez wszystkie etapy od motoryzacji do robotyzacji. I dobrze... jaka� systematyka sama si� narzuca w ca�ym tym ba�aganie.
Motoryzacja w skr�cie
Mamy kopu��/roll-off i trzeba do niej jako� silnik przyklei�. W Polsce naturalne dla wszystkich jest, �e silnik dzia�a na 230V. No wi�c w USA nie bardzo. Oni tam z jakiego� powodu maj� 110V i z jeszcze jakiego� powodu u�ywaj� silnik�w na 12/24V do kopu�. I dobrze robi� ale o tym potem.
Mamy polsk�, mamy 230V... mamy te� silniki jedno i tr�j-fazowe. Tylko kto ma 3 fazy w obserwatorium, nikt ? I dobrze, nie bo nie b�dzie potrzeba... ale i tak na trzech fazach pojedziemy. Szczeg�y kiedy indziej.
Teraz silnik kr�ci sie w lewo i prawo. �eby tym sterowa� trzeba by jakiego� "pstryczka". Je�li chcemy mie� na �cianie obserwatorium guzik w "lewo i prawo" to sprawa jest prosta ... kupujemy guzik z trzema pozycjami albo dwa oddzielne guzik i pod��czamy kabelki.
Jesli jeste�my leniwi mo�emy p�j�c na latwizn� i kupi� sobie wyciagark� do dzwig�w z gotowymi obwodami i guzikami a jesli chcemy tym sterowa� za pomoc� pilocika to nabywamy automatyk� do bramy i po b�lu, sie kr�ci... Tu kilka link�w:
http://astro-forum.o...showtopic=21265Automatyzacja w skr�cie
Mamy silnik, mamy dwa pstryczki w lewo i prawo ... si� kr�ci. Teraz jak to pod��czy� do kompa. Tu pojawia si� nam poj�cie ..... przeka�nik. Przeka�nik to taki "pstryczek" co sam si� wciska jak mu damy jaki� pr�d/pradzik zamiast naszego wciskaj�cego pstryczek palca ( konkretniej to ma on w sobie cewk� kt�ra wytwarza pole magentyczne kt�re przyci�ga blaszk� kt�ra zast�puje nasz palec ).
Przeka�niki s� duze i ma�e. Ma�e maj� wymiary ok 6x6x6mm ale potrafi� pstrykn�c jedynie ma�y prad ( 2A to juz dla nich du�o ). Duze natomiast ( nazywajmy je przemys�owymi ) to z rodziny R15 i wieksze i te potrafi� w��czy� urz�dzenie do 10-15 czy 20A ( czyli dla 230V to jakie� 4kW, tyle nie b�dziemy potrzebowali ). S� oczywi�cie i wi�ksze.
OK... a ten pr�d na cewk� to jaki ? To mo�e byc 230V AC ale mo�e by� i 24V, 12V i 5VDC i jeszcze mniej... jakby pod��czy� tak� do cytryny z ducikami w ni� powbijanymi to tez pewnie by zadzia�a�o. Nie mniej pr�dziki rz�du 5-12V to s� ju� te kt�re bli�ej stoj� komputer�w.
Przeka�nik pod��czy� mo�na do bardzo wielu urz�dze� sterowanych z poziomu komputera. Om�wie w skr�cie dwa, ale prosz� mi wierzy� ze jest ich setki steruj�ce ma�� i du�� ilo�ci� przeka�nik�w. Chyba kiedy� by�y to rozwi�zania raczej przemys�owe ale na dzie� dzisiejszy "wesz�y pod strzechy".
Velleman K8056
K8056 to karta przeka�nik�w w ilosci 8 sztuk kt�ra mo�e komunikowa� si� z komputerem za pomoc� portu COM i prostego oprogramowania z guzikami na ekranie. Programy do jej obs�ugi mo�na pisac sobie samemu ale pewnie nikt tego nie robi - najprostrzy program do niej zciagamy ze strony Vellemana. Mo�na ni� te� sterowa� za pomoc� opcjonalnego sterowania radiowego ( patrz Manual ) lub za pomoc� ma�ych guziczk�w czy innych urz�dze�. Jest to karta do�� wszechstronna w swym zastosowaniu. Sama karta kosztuje 160z� i mo�na j� kupi� tu:
http://www.sklep.avt.com.pl/Jak ju� sobie j� zlutujemy ( jakie� 4H lutowania ale w sumie bardzo �atwego, ka�dy da rad�, prawie nic do tego nie jest potrzebne ) to w zasadzie sprawa jest zamkni�ta... ta karta ma w sobie przeka�niki obs�uguj�ce do 8A wi�c spokojnie silnik 230V 500W da rad� tym obs�u�y�. Klikamy na ekranie guziki i mamy automatyzacj�. Karta zasilana jest z 12V AC/DC wiec najprotszy zasilacz 12V 1A da rad� j� zasili�.
http://www.sklep.avt.com.pl/photo/product_info/5/0/8/1_508f0a1bcd9e.jpghttp://www.soldeershop.nl/media/K8056-pcsoft.jpg
AVTMOD-05
Jesli kto� nie potrzebuje a� 8-miu przeka�nik�w i nie lub mie� kabelk�w COM walaj�cych si� pod nogami to mo�e woli kabelek Ethernet i sterowanie przez internet? Nic prostrzego... rozwiazanie opisa� ju� Sumas tutaj:
http://astro-forum.o...showtopic=28946. Dodam tylko od siebie, �e AVTMOD-05 jest w sumie bardzo wa�nym elementem kt�re warto mie� niezale�nie od LesveDome i ScopeDome a jest niemal niezb�dne przy obs�udze obserwatorium z MaxDome. Poza tym te cztery wejscia to rozwi�zanie na sprawdzenie czy mamy zaparkowany monta�, zamkni�ty dach/shutter etc....
Wielk� zalet� tego rozwiazania w kontek�cie bezpiecze�stwa sprz�tu i obserwatorium jest to, ze dzia�a on niezale�nie od komputera....jak nam si� co� zawiesi, wysi�dzie pr�d i wog�le dzieje si� co� z�ego to mamy szans� jeszcze co� w��czyc/wy��czy� z poziomu AVTMOD-05.
http://www.sklep.avt.com.pl/photo/product_info/2/1/8/1_21804c66dec8.jpg
Czyli sterujemy w��czaniem i wy�aczaniem przeka�nik�w z komputera, te z kolei w��czaj� �wiat�o, silniki od dachu/shuttera, ogrzewanie, widzimy czy mamy zaparkowany monta� lub zamkni�ty dach, mo�emy wy��czy� kamer� czy nawet wy��czyc ca�e zasilanie do obserwatorium.
Fajnie.... tylko �e pr�cz nas samych nic nie jest w stanie tym sterowa�.
Warto wiedzie�:
Nie musimy i�� w strone robotyzacji tak od razu. Ja przez p� roku dzia�a�em na zasadzie najpierw obracania kopu�y r�cznie bez motoryzowania, potem zmotoryzowa�em z guzikami przy kopule a potem silnik pod��czy�em do AVTMOD-05. Zawsze jednak musia�em podczas kilkugodzinnej sesji obr�ci� kopu��. Ile razy.... powiem szczerze.... dwa trzy razy na noc z jednym obiektem to �wiat i ludzie. Na prawd� nie trzeba wiecej jesli ma si� shutter szerokosci oko�o 1m przy kopule srednicy 3m. Tylko trzy razy, to jest co jakie� 2-3H ... pewnie cz�ciej chodzicie zobaczy� czy wszystko jest OK podczas zwyk�ego fotografowania.
Robotyzacja w skr�cie
Po to �eby obserwatorium mog�o zosta� zrobotyzowane potrzebny jest wsp�lny mianownik dla wszystkich element�w obserwatorium. Ja ogranicz� si� do po��czenia kopu�y z monta�em bo tak na prawd� o to po��czenie g��wnie w�a�nie chodzi. Chodzi o to, �eby kopu�a kr�ci�a si� tak aby teleskop widzia� niebo. To ju� nazywa si� robotyzacja.
Tych wsp�lnych mianownik�w jest kilka a mo�liwo�ci po��czenia jeszcze wi�cej. Spr�buj� wymieni� podstawowe :
1. TheSky + kopu�a + monta� = AutomaDome
1. Maxim + kopu�a + monta� = ASCOM/Maxim lub POTH ( do wyboru )
2. Maxim + TheSky + kopu�a + monta� = POTH ( a mo�e sam ASCOM i Maxim te� da rad� :read: )
3. ACP + Maxim + kopu�a + monta� = ACP
4. Autopilot/CCDCommander + Maxim + TheSky + kopu�a + monta� = Nie wiem dok�adnie czy to Maxim/ASCOM czy POTH dzia�aj�cy w tle czy sam Autopilot/CCDCommander wylicza pozycj� kopu�y... :g:
- AutomaDome (
http://www.bisque.co...madome-box.aspx ) to modu� ��czacy sterownik kopu�y z TheSky kt�ry z kolei steruje monta�em.
- POTH ( Plain Old Telescope Hub ) (
http://ascom-standar...g/FAQs/POTH.htm ) podobnie jak AutomaDome wylicza pozycj� kopu�y wzgl�dem monta�u ale u�ywaj�c do tego standardu ASCOM do komunikacji mi�dzy sob� tych urz�dze� ( zreszt� nie tylko montazu i kopu�y ale tak�e i motofocusa itp )
- ACP (
http://acp.dc3.com/index2.html ) to oprogramowanie do robotyzacji kt�re zn�w ma swoje w�asne algorytmy wyznaczania azymutu kopu�y (
http://acp.dc3.com/dome.html )
( UWAGA ! Oczywi�cie nie testowa�em ich osobi�cie wszystkich wi�c mog� tu troch� g�upoty gada�, ale chodzi mi o og�lne nakre�lenie problematyki a nie o pisanie pracy naukowej na temat ASCOMu :) )
Wszystkie one zatem wymagaj� ASCOMu jako standardu wymiany informacji o tym gdzie znajduje si� monta� i kopu�a tak by u�ywaj�c do�� skomplikowanego wzoru wyliczy� pozycj� kopu�y umo�liwiajac� obserwacje ca�ego nieba.
ASCOM to w takim razie zbi�r r�nych ustandaryzowanych komend dzi�ki kt�rym jaki� program potrafi sterowa� sterownikiem kopu�y i monta�u jednocze�nie za pomoc� kolejnych program�w nadrz�dnych czy po�rednicz�cych.
Tak wi�c sterownik kopu�y to tylko .... sterownik. Jego w zasadzie nie u�ywamy cho� jak w ScopeDome przyjmuje on do�� bogat� form� a w przypadku LesveDome czy MaxDome wygl�da raczej ascetycznie. W gruncie rzeczy m�g�by by� ca�y czas ukryty w pasku Windowsa i tyle. Kontrole nad kopu�� przejmuje Maxim/ACP etc, nas ju� nic nie interesuje.
Gdyby kto� chcia� przyjrze� si� dok�adniej co tam w trawie piszczy to link jest tu:
http://www.ascom-sta...loper/Index.htmWarto wiedzie�:
Wzorek na wyliczenie pozycji kopu�y :blink: -
http://www.brayebroo...hronisation.pdfLesveDome
LesveDome jest sterownikiem kopu�y zgodnym z ASCOMem i wymienionym na stronie ASCOMu jako jeden z "autoryzowanych" (
http://ascom-standar...DomeDrivers.htm )
Dokumentacja techniczna wykonania wszystkich po��cze� elektroniczno-elektrycznych znajduje si� na stronie domowej Lesvedome ( na dole ) oraz mn�stwo informacji znajduje si� w dziale Files i Images na grupie Yahoo. W�a�ciwie trzeba zapozna� si� z nimi wszystkimi. Podstawowa dokumentacja znajduje si� pod linkiem :
http://www.dppobserv...n/Schematic.pdf przy czym jest mocno technicznie narysowana i sam do ko�ca jej do dzi� nie rozgryz�em. Wol� "obrazkow� form�" :)
Podstawowe elementy potrzebne do tylko! obracania kopu��:
1. Eksperymentalna karta Vellemana K8055 na USB
Jest to podstawowy element ca�ej automatyki LesveDome. Posiadaj�ca 8 wyj�� cyfrowych, 2 wyj�cia analogowe i 2 wyj�cia PWM, 5 wej�� cyfrowych i 2 wej�cia analogowej. Dzia�a na USB 1.1 i sama w sobie nie wymaga dodatkowego zasilania ( zasilanie z USB ).
Kosztuje ona 130z� w sklepie AVT
http://www.sklep.avt...go+montazu.html i trzeba przeznaczy� oko�o 4H na zlutowanie jej. Podobnie jak K8056 i inne zestawy firmy Velleman lutowanie jest banalne i ka�dy da rad�.
http://www.dppobservatory.net/DomeAutomation/VellemanModule.gif
2. Czujnik pozycji Home
Magnetyczny kontraktron za 5z� kt�rego jedn� cze�� przyczepiamy do obracaj�cej si� kopu�y a drugi do podstawy kopu�y. Jego pozycja wzgl�dem p�nocy jest znana wi�c dzi�ki niemu mo�emy "zerowa�" pozycj� kopu�y. Pod��cza si� go do jednego z wej�� cyfrowych w K8055
http://www.profidata.pl/allegro_img/kontaktron.jpg
3. Enkoder
Temat enkodera jest szeroki i w sumie skomplikowany. Generalnie jest to urz�dzenie s�u�ace do zliczania k�ta obrotu kopu�y od pozycji Home i sk�ada si� z diody oraz elementu swiat�ioczu�ego. Jak si� zas�oni dziurk� mi�dzy diod� a tym elementem to jest 0, jak si� ods�oni to jest 1. Ile�tam takich zero-jedynek to pe�en obr�t kopu�y. Niby proste ale jak si� rozpisze to .... :)
Pod��cza si� go do jednego z wej�� cyfrowych w K8055. Jesli by zrobi� to samemu to da si� w cenie oko�o 5z� za enkoder + kawa�ek czarnej ta�my na o� silnika
http://www.dppobservatory.net/DomeAutomation/AzimuthSensor.jpg
4. Silnik
Wiadomo, musi by�. Powiedzmy �e jest to silnik 200W 1-fazowy od wyci�garki z przek�adni� �limakow� z demobilu za 150z� i do tego dotoczone i osadzone na silniku k�ko gumowe za jakie� 50z�.
5. Przeka�niki
Potrzebne s� przeka�niki raczej oko�o 8A i zasilane na 12V. Pod��cza si� je do wyj�� cyfrowych w K8055 wraz z zasilaniem 12VDC do z��cza CLAMP te� w K8055. Przeka�niki takie kosztuj� oko�o 10-15z� od sztuki i do obracania potrzebne s� dwa. Przy ka�dym przeka�niku potrzebna jest dioda 1N4007 za 1z�. Jeden przeka�nik w��cz� i wy��cza silnik a drugi decyduje czy silnik kr�ci si� w lewo czy w prawo.
http://elkom-serwis.com.pl/994-1166-large/-przekanik-finder-f-4-52824-2x-8a-24v-ac-2p-rm94.jpghttp://www.verelec.com/catalog/images/1N4007.jpg
-------
Podsumowuj�c da si� zbudowa� podstawowe rozwi�zanie LesveDome za oko�o 400-500z� + licencja 140z�.
.
Ten post by� edytowany przez
philips dnia: 27 February 2010 - 15:30
W nast�pnym odcinku por�wnanie kt�ry producent automatyki kopu� co nam daje i za ile i po co... i jak si� ma do tego LesveDome.
Potem bedzie troch� o bezpiecze�stwie...
potem w wi�kszej dok�adno�ci o enkoderze i silnikach etc,
potem moze co� o elektryce....
a jak si� uporam z shutterem to i o nim (pod wzgl�dem elektryki i sterowania)
a mi�dzy czasie oka�e si�, czy wog�le LesveDome dzia�a z ACP/Autopilotem bo osobi�cie tego jeszcze nie sprawdzi�em :)
Ten post by� edytowany przez
philips dnia: 25 February 2010 - 23:52
Dzi�ki! Mn�stwo przydatnych informacji nawet dla tych, kt�rzy nie maj� i nie planuj� mie� kopu�y.
Ja ju� coraz powa�niej my�l� o budowie zdalnego roll-off'a ale i tak robi� sobi� zak�adk� na ten wpis ;-)
Generalnie do automatyzacji roll-off'a to AVTMOD05 powinien wystarczy�, ale robotyzacja wymaga� b�dzie chyba MaxDome albo Foster Systems. Pewnie na karcie K8055 jakie� niezale�ne rozwi�zania te� s�, pytanie tylko na ile kompatybilne z ASCOMem. Tutaj ca�y dowcip opiera si� na ASCOMie bo jak wida� wykonanie samej elektroniki/automatyki w roll-ofie powinno by� wi�cej ni� �atwe - odpada problem enkodera, tylko jeden silnik jest potrzebny a nawet jesli dwa ( drugi do shuttera jak kiedy� u Jacka Pali ) to ten drugi nie wymaga ju� oddzielnej elektroniki/rozwi�za� software'owych, nie ma po��cze� radiowych, nie ma problemu niezale�nego zasilania kopu�y i w ko�cu nie ma problemu synchronizacji z samym monta�em. Grunt by dach pracowa� gdy monta� jest zaparkowany i by zamkn�� si� podczas deszczu. Bu�ka z mas�em - sami si� przekonacie za jaki� czas.
Z tego co wiem ScopeDome te� ma chyba sterownik/software na roll-offa i do tego dzia�a/dzia�a� on na K8055. Wierze, �e tego typu rozwi�za� jest wiele, nie bada�em jednak tematu dog��bnie.
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plmizuyashi.htw.pl
